Beibl (1620)/Galarnad Jeremeia
| ← Jeremeia | Beibl (1620) Galarnad Jeremeia Galarnad Jeremeia wedi'i gyfieithu gan William Morgan |
Eseciel |
GALARNAD JEREMIAH.
PENNOD 1
1:1 Pa fodd y mae y ddinas aml ei phobl yn eistedd ei hunan! pa fodd y mae y luosog ymhlith y cenhedloedd megis yn weddw! pa fodd y mae tywysoges y taleithiau dan deyrnged?
1:2 Y mae hi yn wylo yn hidl liw nos, ac y mae ei dagrau ar ei gruddiau, heb neb o'i holl gariadau yn ei chysuro: ei holl gyfeillion a fuant anghywir iddi, ac a aethant yn elynion iddi.
1:3 Jwda a fudodd ymaith gan flinder, a chan faint caethiwed; y mae hi yn aros ymysg y cenhedloedd, heb gael gorffwystra: ei holl erlidwyr a'i goddiweddasant hi mewn lleoedd cyfyng.
1:4 Y mae ffyrdd Seion yn galaru, o eisiau rhai yn dyfod i'r ŵyl arbennig: i holl byrth hi sydd anghyfannedd, ei hoffeiriaid yn ucheneidio, ei morynion yn ofidus, a hithau yn flin arni.
1:5 Ei gwrthwynebwyr ydynt bennaf, y mae ei gelynion yn ffynnu: canys yr ARGLWYDD a'i gofidiodd hi am amlder ei chamweddau: ei phlant a aethant i gaethiwed o flaen y gelyn.
1:6 A holl harddwch merch Seion a ymadawodd â hi; y mae ei thywysogion hi fel hyddod heb gael porfa, ac yn myned yn ddi-nerth o flaen yr ymlidiwr.
1:7 Y mae Jerwsalem, yn nyddiau ei blinder a'i chaledi, yn cofio ei holl hyfrydwch oedd iddi yn y dyddiau gynt, pan syrthiodd ei phobl hi yn llaw y gelyn, heb neb yn ei chynorthwyo hi: y gelynion a'i gwelsant hi, ac a chwarddasant am ben ei sabothau.
1:8 Jerwsalem a bechodd bechod, am hynny y symudwyd hi: yr holl rai a'i hanrhydeddent sydd yn ei diystyru hi, oherwydd iddynt weled ei noethni hi: ie, y mae hi yn ucheneidio, ac yn troi yn ei hôl.
1:9 Ei haflendid sydd yn ei godre, nid yw hi yn meddwl am ei diwedd; am hynny y syrthiodd hi yn rhyfedd, heb neb yn ei chysuro. Edrych, ARGLWYDD, ar fy mlinder; canys ymfawrygodd y gelyn.
1:10 Y gwrthwynebwr a estynnodd ei law ar ei holl hoffbethau hi: hi a welodd y cenhedloedd yn dyfod i mewn i'w chysegr, i'r rhai y gorchmynasit ti na ddelent i'th gynulleidfa.
1:11 Y mae ei holl bobl hi yn ucheneidio, yn ceisio bwyd: hwy a roddasant eu hoffbethau am fwyd i ddadebru yr enaid: edrych, ARGLWYDD, a gwêl; canys dirmygus ydwyf fi.
1:12 Onid gwaeth gennych chwi, y fforddolion oil? gwelwch ac edrychwch, a oes y fath ofid â'm gofid i, yr hwn a wnaethpwyd i mi, a'r hwn y gofidiodd yr ARGLWYDD fi yn nydd angerdd ei ddicter.
1:13 O'r uchelder yr anfonodd efe dân i’m hesgyrn i, yr hwn a aeth yn drech na hwynt: efe a ledodd rwyd o flaen fy nhraed, ac a'm dychwelodd yn fy ôl; efe a'm gwnaeth yn anrheithiedig, ac yn ofidus ar hyd y dydd.
1:14 Rhwymwyd iau fy nghamweddau â’i law ef: hwy a blethwyd, ac a ddaethant i fyny am fy ngwddf: efe a wnaeth i'm - nerth syrthio; yr ARGLWYDD a'm rhoddodd mewn dwylo, oddi tan y rhai ni allaf gyfodi.
1:15 Yr ARGLWYDD a fathrodd fy holl rai grymus o'm mewn; efe a gyhoeddodd i'm herbyn gymanfa, i ddifetha fy ngwŷr ieuainc: fel gwinwryf y sathrodd yr ARGLWYDD y forwyn, merch Jwda.
1:16 Am hyn yr ydwyf yn wylo; y mae fy llygad, fy llygad, yn rhedeg gan ddwfr, oherwydd pellhau oddi wrthyf ddiddanwr a ddadebrai fy enaid: fy meibion sydd anrheithiedig, am i'r gelyn orchfygu.
1:17 Seion a ledodd ei dwylo, heb neb yn ei diddanu: yr ARGLWYDD a orchmynnodd am Jacob, fod ei elynion yn ei gylch: Jerwsalem sydd fel gwraig fisglwyfus yn eu mysg hwynt.
1:18 Cyfiawn yw yr ARGLWYDD; oblegid myfi a fûm anufudd i'w air ef: gwrandewch, atolwg, bobloedd oll, a gwelwch fy ngofid: fy morynion a'm gwŷr ieuainc a aethant i gaethiwed.
1:19 Gelwais am fy nghariadau, a hwy a'm twyllasant; fy offeiriaid a'm hynafgwyr a drengasant yn y ddinas, tra oeddynt yn ceisio iddynt fwyd i ddadebru eu henaid.
1:20 Gwêl, O ARGLWYDD; canys y mae yn gyfyng arnaf: fy ymysgaroedd a gyffroesant, fy nghalon a drodd ynof; oherwydd fy mod yn rhy anufudd: y mae y cleddyf yn difetha oddi allan, megis marwolaeth sydd gartref.
1:21 Clywsant fy mod i yn ucheneidio: nid oes a'm diddano: fy holl elynion, pan glywsant fy nrygfyd, a lawenychasant am i ti wneuthur hynny: ond ti a ddygi i ben y dydd a gyhoeddaist, a hwy a fyddant fel finnau.
1:22 Deued eu holl ddrygioni hwynt i ni o'th flaen di; a gwna iddynt hwy fel y gwnaethost i minnau, am fy holl gamweddau: oblegid y mae fy ucheneidiau yn aml, a'm calon yn ofidus.
PENNOD 2
2:1 Pa fodd y dug yr ARGLWYDD gwmwl ar ferch Seion yn ei soriant, ac y bwriodd degwch Israel i lawr o'r nefoedd, ac na chofiodd leithig ei draed yn nydd ei ddigofaint!
2:2 Yr Arglwydd a lyncodd, heb arbed, holl anheddau Jacob; efe a ddifrododd yn ei ddicter amddiffynfeydd merch Jwda; efe a'u tynnodd hwynt i lawr, ac a ddifwynodd y deyrnas a'i thywysogion.
2:3 Mewn soriant dicllon y torrodd efe holl gorn Israel: efe a dynnodd ei ddeheulaw yn ei hôl oddi wrth y gelyn; ac yn erbyn Jacob y cyneuodd megis fflam danllyd, yr hon a ddifa o amgylch.
2:4 Efe a anelodd ei fwa fel gelyn; safodd â'i ddeheulaw fel gwrthwynebwr, ac a laddodd bob dim hyfryd i'r golwg ym mhabell merch Seion: fel tân y tywalltodd efe ei ddigofaint.
2:5 Yr Arglwydd sydd megis gelyn: efe a lyncodd Israel, efe a lyncodd ei holl balasau hi: efe a ddifwynodd ei hamddiffynfeydd, ac a wnaeth gwynfan a galar yn aml ym merch Jwda.
2:6 Efe a anrheithiodd ei babell fel gardd; efe a ddinistriodd leoedd ei gymanfa: yr ARGLWYDD a wnaeth anghofio yn Seion yr uchel ŵyl a'r Saboth, ac yn llidiowgrwydd ei soriant y dirmygodd efe y brenin a'r offeiriad.
2:7 Yr ARGLWYDD a wrthododd ei allor, a ffieiddiodd ei gysegr; rhoddodd gaerau ei phalasau hi yn llaw y gelyn: rhoddasant floedd yn nhŷ yr ARGLWYDD, megis ar ddydd uchel ŵyl.
2:8 Yr ARGLWYDD a fwriadodd ddifwyno mur merch Seion; efe a estynnodd linyn, ac nid ataliodd ei law rhag difetha: am hynny y gwnaeth efe i'r rhagfur ac i'r mur alaru; cydlesgasant.
2:9 Ei phyrth a soddasant i'r ddaear; efe a ddifethodd ac a ddrylliodd ei barrau hi: ei brenin a'i thywysogion ydynt ymysg y cenhedloedd: heb gyfraith y mae; a'i phroffwydi heb gael gweledigaeth gan yr ARGLWYDD.
2:10 Henuriaid merch Seion a eisteddant ar lawr, a dawant â son; gosodasant uwch ar eu pennau; ymwregysasant â sachliain: gwyryfon Jerwsalem a ostyngasant eu pennau i lawr.
2:11 Fy llygaid sydd yn pallu gan ddagrau, fy ymysgaroedd a gyffroesant, fy afu a dywalltwyd ar y ddaear, oherwydd dinistr merch fy mhobl, pan lewygodd y plant a'r rhai yn sugno yn heolydd y ddinas.
2:12 Hwy a ddywedant wrth eu mamau, Pa le y mae ŷd a gwin? pan lewygent fel yr archolledig yn heolydd y ddinas, pan dywalltent eu heneidiau ym mynwes eu mamau.
2:13 Pa beth a gymeraf yn dyst i ti? beth a gyffelybaf i ti, O ferch Jerwsalem? beth a gystadlaf â thi, fel y'th ddiddanwyf, O forwyn, merch Seion? canys y mae dy ddinistr yn fawr fel y môr; pwy a'th iachâ di?
2:14 Dy broffwydi a welsant i ti gelwydd a diflasrwydd, ac ni ddatguddiasant dy anwiredd, i droi ymaith dy gaethiwed: eithr hwy a welsant i ti feichiau celwyddog, achosion deol.
2:15 Y rhai oil a dramwyent y ffordd, a gurent eu dwylo arnat ti, chwibanent, ac ysgydwent eu pennau ar ferch Jerwsalem, gan ddywedyd, Ai dyma y ddinas a alwent yn berffeithrwydd tegwch, yn llawenydd yr holl ddaear?
2:16 Dy holl elynion a ledasant eu safnau arnat ti; a chwibanasant, ac a ysgyrnygasant ddannedd, ac a ddywedasant, Llyncasom hi: yn ddiau dyma y dydd a ddisgwyliasom ni; ni a'i cawsom, ni â’i gwelsom.
2:17 Yr ARGLWYDD a wnaeth yr hyn a ddychmygodd; ac a gyflawnodd ei air yr hwn a orchmynnodd efe er y dyddiau gynt: efe a ddifrododd, ac nid arbedodd; efe a wnaeth i'r gelyn lawenychu yn dy erbyn di; efe a ddyrchafodd gorn dy wrthwynebwyr di.
2:18 Eu calon hwynt a waeddodd ar yr ARGLWYDD, O fur merch Seion, tywallt ddagrau ddydd a nos fel afon; na orffwys, ac na pheidied cannwyll dy lygad.
2:19 Cyfod, cyhoedda liw nos; yn nechrau yr wyliadwriaeth tywallt dy galon fel dwfr gerbron yr ARGLWYDD: dyrchafa dy ddwylo ato ef am einioes dy blant, y rhai sydd yn llewygu o newyn ym mhen pob heol.
2:20 Edrych, ARGLWYDD, a gwêl i bwy y gwnaethost fel hyn: a fwyty y gwragedd eu ffrwyth eu hun, plant o rychwant o hyd? a leddir yr offeiriad a'r proffwyd yng nghysegr yr ARGLWYDD?
2:21 Ieuanc a hen sydd yn gorwedd ar lawr yn yr heolydd; fy morynion a'm gwŷr ieuainc a syrthiasant trwy y cleddyf; ti a'u lleddaist hwynt yn nydd dy soriant, lleddaist hwy heb arbed.
2:22 Gelwaist, megis ar ddydd uchel ŵyl, fy nychryn o amgylch, fel na ddihangodd ac na adawyd neb yn nydd soriant yr ARGLWYDD: y gelyn a ddifethodd y rhai a faethais ac a fegais i.
PENNOD 3
3:2 Myfi yw y gŵr a welodd flinder gan wialen ei ddigofaint ef.
3:2 I dywyllwch, ac nid i oleuni, yr arweiniodd ac y tywysodd efe fi.
3:3 Yn fy erbyn i yn ddiau y trodd efe, ac y mae efe yn troi ei law ar hyd y dydd.
3:4 Efe a wnaeth fy nghnawd a'm croen yn hen; efe a ddrylliodd fy esgyrn.
3:5 Efe a adeiladodd i'm herbyn, ac a'm hamgylchodd â bustl ac â blinder.
3:6 Efe a'm gosododd mewn tywyll leoedd, fel y rhai sydd wedi marw er ys talm.
3:7 Efe a gaeodd o'm hamgylch, fel nad elwyf allan: efe a wnaeth fy llyffethair i yn drom.
3:8 Pan lefwyf, a phan floeddiwyf, efe a gae allan fy ngweddi.
3:9 Efe a gaeodd fy ffyrdd a cherrig nadd; efe a wyrodd fy llwybrau.
3:10 Yr oedd efe i mi fel arth yn cynllwyn, neu lew mewn llochesau.
3:11 Efe a wyrodd fy ffyrdd, ac a'm drylliodd; yn anrheithiedig y gwnaeth fi.
3:12 Efe a anelodd ei fwa, ac a'm gosododd fel nod i saeth.
3:13 Efe a wnaeth i saethau ei gawell fyned i'm harennau.
3:14 Gwatwargerdd oeddwn i'm holl bobl, a'u cân ar hyd y dydd.
3:15 Efe a'm llanwodd â chwerwder; efe a'm meddwodd i â'r wermod.
3:16 Efe a dorrodd fy nannedd â cherrig, ac a'm trybaeddodd yn y llwch.
3:17 A phellheaist fy enaid oddi wrth heddwch; anghofiais ddaioni.
3:18 A mi a ddywedais, Darfu am fy nerth a'm gobaith oddi wrth yr ARGLWYDD.
3:19 Cofia fy mlinder a'm gofid, y wermod a'r bustl.
3:20 Fy enaid gan gofio a gofia, ac a ddarostyngwyd ynof fi.
3:21 Hyn yr ydwyf yn ei atgofio; am hynny y gobeithiaf.
3:22 Trugareddau yr ARGLWYDD yw na ddarfu amdanom ni: o herwydd ni phalla ei dosturiaethau ef.
3:23 Bob bore y deuant o newydd: mawr yw dy ffyddlondeb.
3:24 Yr ARGLWYDD yw fy rhan i, medd fy enaid; am hynny y gobeithiaf ynddo.
3:25 Daionus yw yr ARGLWYDD i'r rhai a ddisgwyliant wrtho, ac i'r enaid a'i ceisio.
3:26 Da yw gobeithio a disgwyl yn ddistaw am iachawdwriaeth yr ARGLWYDD.
3:27 Da yw i ŵr ddwyn yr iau yn eu ieuenctid.
3:28 Efe a eistedd ei hunan, ac a dau â sôn; am iddo ei dwyn hi arno.
3:29 Efe a ddyry ei enau yn y llwch, i edrych a oes obaith.
3:30 Efe a ddyry ei gern i'r hwn a'i trawo: efe a lenwir â gwaradwydd.
3:31 Oblegid nid yn dragywydd y gwrthyd yr ARGLWYDD:
3:32 Ond er iddo gystuddio, eto efe a dosturia, yn ôl amlder ei drugareddau.
3:33 Canys nid o'i fodd y blina efe, nac y cystuddia blant dynion.
3:34 I fathru holl garcharorion y ddaear dan ei draed,
3:35 I wyro barn gŵr o flaen wyneb y Goruchaf,
3:36 Nid yw yr ARGLWYDD yn gweled yn dda wneuthur cam a gŵr yn ei fater.
3:37 Pwy a ddywed y bydd dim, heb i'r ARGLWYDD ei orchymyn?
3:38 Oni ddaw o enau y Goruchaf ddrwg a da?
3:39 Paham y grwgnach dyn byw, gŵr am gosbedigaeth ei bechod?
3:40 Ceisiwn a chwiliwn ein ffyrdd, a dychwelwn at yr ARGLWYDD.
3:41 Dyrchafwn ein calonnau â'n dwylo at DDUW yn y nefoedd.
3:42 Nyni a wnaethom gamwedd, ac a fuom anufudd; tithau nid arbedaist.
3:43 Gorchuddiaist ni â soriant, ac erlidiaist ni: lleddaist, nid arbedaist.
3:44 Ti a'th guddiaist dy hun a chwmwl, fel na ddeuai ein gweddi trwodd.
3:45 Ti a'n gwnaethost yn sorod ac yn ysgubion yng nghanol y bobl.
3:46 Ein holl elynion a ledasant eu safnau yn ein herbyn.
3:47 Dychryn a magl a ddaeth arnom, anrhaith a dinistr.
3:48 Fy llygad a ddiferodd ffrydiau o ddwfr, oherwydd dinistr merch fy mhobl.
3:49 Fy llygad a ddiferodd, ac ni pheidiodd, am nad oes gorffwystra;
3:50 Hyd oni edrycho, ac oni ystyrio yr ARGLWYDD o'r nefoedd.
3:51 Y mae fy llygad yn blino fy enaid, oherwydd holl ferched fy ninas.
3:52 Fy ngelynion gan hela a'm heliasant yn ddiachos, fel aderyn.
3:53 Torasant ymaith fy einioes yn y pwll, a bwriasant gerrig arnaf.
3:54 Y dyfroedd a lifasant dros fy mhen; dywedais, Torrwyd fi ymaith.
3:55 Gelwais ar dy enw di, O ARGLWYDD, o'r pwll isaf.
3:56 Ti a glywaist fy llef: na chudd dy glust rhag fy uchenaid a'm gwaedd.
3:57 Ti a ddaethost yn nes y dydd y gelwais arnat: dywedaist, Nac ofna.
3:58 Ti, O ARGLWYDD, a ddadleuaist gyda'm henaid: gwaredaist fy einioes.
3:59 Ti, O ARGLWYDD, a welaist fy ngham: barn di fy marn i.
3:60 Ti a welaist eu holl ddial hwynt, a'u holl amcanion i'm herbyn i.
3:61 Clywaist eu gwaradwydd, O ARGLWYDD, a'u holl fwriadau i'm herbyn;
3:62 Gwefusau y rhai a godant i'm herbyn, a'u myfyrdod i'm herbyn ar hyd y dydd.
3:63 Edrych ar eu heisteddiad a'u cyfodiad; myfi yw eu cân hwynt.
3:64 Tâl y pwyth iddynt, O ARGLWYDD, yn ôl gweithred eu dwylo.
3:65 Dod iddynt ofid calon, dy felltith iddynt.
3:66 Erlid hwynt a digofaint, a difetha hwy oddi tan nefoedd yr ARGLWYDD.
PENNOD 4
4:1 Pa fodd y tywyllodd yr aur! y newidiodd yr aur coeth da! taflwyd cerrig y cysegr ym mhen pob heol.
4:2 Gwerthfawr feibion Seion, a chystal ag aur pur, pa fodd y cyfrifwyd hwynt fel ystenau pridd, gwaith dwylo'r crochenydd!
4:3 Y dreigiau a dynnant allan eu bronnau, a roddant sugn i'w cenawon: merch fy mhobl a aeth yn greulon, fel yr estrysiaid yn yr anialwch.
4:4 Tafod y plentyn sugno sydd yn glynu wrth daflod ei enau gan syched: y plant a ofynnant fara, ond nid oedd a dorrai iddynt.
4:5 Y rhai a ymborthent yn foethus, a ddifethwyd yn yr heolydd: y rhai a feithrinwyd mewn ysgarlad, a gofleidiant y tomennydd.
4:6 Canys mwy yw anwiredd merch fy mhobl na phechod Sodom, yr hon a ddinistriwyd megis yn ddisymwth, ni safodd llaw arni.
4:7 Purach oedd ei Nasareaid hi na'r eira, gwynnach oeddynt na'r llaeth, gwridocach oeddynt o gorff na'r cwrel, a'u trwsiad oedd o saffir.
4:8 Duach yw yr olwg arnynt na'r glöyn; nid adwaenir hwynt yn yr heolydd; eu croen a lŷn wrth eu hesgyrn, gwywodd, aeth yn debyg i bren.
4:9 Gwell yw y rhai a laddwyd â chleddyf, na'r rhai a laddwyd â newyn; oblegid y rhai hyn a ddihoenant, wedi eu trywanu o eisiau cnwd y maes.
4:10 Dwylo gwragedd tosturiol a ferwasant eu plant eu hun: eu hymborth oeddynt yn ninistr merch fy mhobl.
4:11 Yr ARGLWYDD a gyflawnodd ei ddicter, a dywalltodd lidiowgrwydd ei soriant, ac a gyneuodd dân yn Seion, yr hwn a ddifaodd ei seiliau hi.
4:12 Ni choeliasai brenhinoedd y ddaear, na holl drigolion y byd, y deuai y gwrthwynebwr a'r gelyn i mewn i byrth Jerwsalem.
4:13 Am bechodau ei phroffwydi, ac anwiredd ei hoffeiriaid, y rhai a ollyngasant waed y rhai cyfiawn o'i mewn hi;
4:14 Gwibiasant fel deillion yn yr heolydd, ac ymddifwynasant gan waed, fel na ellid cyffwrdd â'u dillad hwynt.
4:15 Gwaeddasant arnynt, Ciliwch; aflan yw; ciliwch, ciliwch, na chyffyrddwch; pan ffoesant, ac yr aethant ymaith. Dywedent ymysg y cenhedloedd, Ni thrigant hwy yma mwyach.
4:16 Soriant yr ARGLWYDD a'u gwasgarodd hwynt; nid edrych efe arnynt mwy: ni pharchent hwy yr offeiriaid, ni thosturient wrth yr hynafgwyr.
4:17 Ninnau hefyd, ein llygaid a ballasant am ein cynhorthwy ofer: gan ddisgwyl disgwyl yr oeddem ni wrth genhedlaeth ni allai ein hachub.
4:18 Hwy a olrheiniant ein cerddediad, fel na allwn fyned ar hyd ein heolydd: y mae ein diwedd ni yn agos, ein dyddiau ni a gyflawnwyd; canys daeth ein diwedd ni.
4:19 Buanach yw ein herlidwyr nag eryrod yr awyr; y maent yn ein herlid ni ar y mynyddoedd, yn ein cynllwyn yn yr anialwch.
4:20 Anadl ein ffroenau, eneiniog yr ARGLWYDD, a ddaliwyd yn eu rhwydau hwynt, am yr hwn y dywedasem, Dan ei gysgod ef y byddwn ni byw ymysg y cenhedloedd.
4:21 Bydd lawen a hyfryd, merch Edom, yr hon wyt yn trigo yn nhir Us: daw y cwpan atat tithau hefyd; ti a feddwi, ac a ymnoethi.
4:22 Gorffennwyd dy gosbedigaeth di, merch Seion; ni chaethgluda efe di mwy: efe a ymwêl â'th anwiredd di, merch Edom; efe a ddatguddia dy bechodau.
PENNOD 5
5:1 Cofia, O ARGLWYDD, beth a ddaeth i ni: edrych a gwêl ein gwaradwydd.
5:2 Ein hetifeddiaeth ni a drowyd i estroniaid, a'n tai i ddieithriaid.
5:3 Amddifaid ydym heb dadau; ein mamau sydd megis gweddwon.
5:4 Yr ydym yn yfed ein dwfr am arian; ein coed sydd yn dyfod am werth.
5:5 Ein gwarrau sydd dan erlid; llafurio yr ydym, nid oes gorffwystra i ni.
5:6 Rhoesom ein llaw i'r Eifftiaid, i'r Asyriaid, i gael digon o fara.
5:7 Ein tadau a bechasant, ac nid ydynt: ninnau sydd yn dwyn eu cosb hwynt.
5:8 Gweision sydd yn llywodraethu arnom ni, heb fod a'n gwaredo o'u llaw hwynt.
5:9 Mewn enbydrwydd am ein heinioes y dygasom ein bara i mewn, oherwydd cleddyf yr anialwch.
5:10 Ein croen a dduodd fel ffwrn, gan y newyn tost.
5:11 Hwy a dreisiasant y gwragedd yn Seion, a'r morynion yn ninasoedd Jwda.
5:12 Crogasant dywysogion â'u dwylo; ni pherchid wynebau yr hynafgwyr.
5:13 Hwy a gymerasant y gwŷr ieuainc i falu; a'r plant a syrthiasant dan y coed.
5:14 Yr hynafgwyr a beidiasant â'r porth; y gwŷr ieuainc â'u cerdd.
5:15 Darfu llawenydd ein calon: ein dawns a drodd yn alar.
5:16 Syrthiodd y goron oddi am ein pen: gwae ni yn awr bechu ohonom!
5:17 Am hyn y mae ein calon yn ofidus; am hyn y tywyllodd ein llygaid.
5:18 Oherwydd mynydd Seion, yr hwn a anrheithiwyd, y mae y llwynogod yn rhodio ynddo.
5:19 Ti, ARGLWYDD, a barhei byth; dy orseddfainc yn oes oesoedd.
5:20 Paham yr anghofi ni byth, ac y gadewi ni dros hir ddyddiau ?
5:21 Dychwel ni, O ARGLWYDD, atat ti, a ni a ddychwelir: adnewydda ein dyddiau megis cynt.
5:22 Eithr ti a'n llwyr wrthodaist ni: ti a ddigiaist wrthym ni yn ddirfawr.