Cerddi'r Eryri/Diwrnod Cynhebrwng fy Mam

Cerddi'r Eryri
Cerddi
gan William John Roberts (Gwilym Cowlyd)
Cerddi

AR DDIWRNOD CYNHEBRWNG FY MAM.

Rwy'n ameu, rwy'n credu, rwy'n dychryn
Rwy'n drysu, yn nghanol fath don;
Gorchfygu y farn y mae'r teimlad,
Yn mrwydr gynhyrfus fy mron;
Ai tybed mai fi oedd yn sefyll,
A nghalon yn drywyllt ei llam,
Wrth ochor yr Eglwys, fan hono,
Ar ddiwrnod Cynhebrwng fy mam?

Dydd ingoedd, pe dydd fuasai hefyd,
Mae dydd arno'n enw rhy gu;
Nid dydd gaf fi alw'r fath enyd,
Ond noswaith ofnadwy o ddu;
Ni chododd y ser mewn prydferthwch
Na'r lleuad, oherwydd paham,—
Ni welais i ddim ond tywyllwch,
Ar ddiwrnod Cynhebrwng fy mam.

Mi glywais i'r heulwen gyfodi,
Gan wasgar goleuni ar daen;
A chlywais fod pobpeth y diwrnod,
Yn union fel dyddiau o'r blaen;
Ond ni chefais i ef ond breuddwyd,
Ni theimlais lle cerddais un cam;
Rhyw adwy rhwng dyddiau fy mywyd,
Oedd diwrnod Cynhebrwng fy mam.

Dyoddefais, do, 'i chuddio'r tro olaf,
Byth mwyach i weled ei phryd;
Dyfnderau fy ingoedd pryd hwnw,
Fy Nuw sy'n ei gwybod i gyd;
O! 'r ydoedd glyn Achor yn gyfyng,
A llwybrau Rhagluniaeth yn gam;
A wylo'n hyfrydwch diddarfod,
Ar ddiwrnod Cynhebrwng fy mam.

Mi welais roi'r arch yn y beddrod,
Ah! 'r oedd yr ystorom yn fawr,
A'r llaw a'm meithrinodd mor anwyl,
Yn rhwym ynddi'n myned i lawr;
Dygyfor wnai galar o'm deutu,
Hen ffrindiau a cheraint dinam,
Ond fi yn yr ymchwydd oedd ddyfnaf,
Ar ddiwrnod Cynhebrwng fy mam.

Y degfed ar hugain o Ragfyr,
Tra dalio fy oes ar y llawr,
Ystyriaf yn ddiwrnod o waeau,
A dychryn yn nhoriad ei wawr;
Os arno daw'r heulwen trylachar,
Mewn annghof i wênu'n ddinam,
Mi wylaf ei wenau yn alar,
Ar ddyddgylch Cynhebrwng fy mam.
TREBOR MAI

Nodiadau