Gweithiau Eben Fardd/Llaw Cymru gyda Harri Tudur
| ← Rhyfeloedd y Rhosynau | Gweithiau Eben Fardd gan Ebenezer Thomas (Eben Fardd) golygwyd gan Owen Morgan Edwards |
Ymdaith y lluoedd i Bosworth → |
Llaw Cymru gyda Harri Tudur, iarll Rismwnt.
Coeliach, yn hytrach, oedd hyn
I ddarbod nawdd i w erbyn:
I rybuddio tair byddin
I uno'u trâs mewn un trin,
Er mysgu dan rwym-wasgiad,
Wridog lu, i wared gwlad
O afael teyrn anghyfiawn,
A'i throï'n ol i'w theyrn iawn;
Yn aerfa fawr anorfod
Gurai falch, lle gore'i fod.
Gwaeddi Her!" a gwa'wdd Harri,
A'u habl nerth, wnai ein pobl ni,—
"O tyred, tyred Harri!
Dyweddia, a nodda ni!"
Syr Rhys ap Thomas lyfasodd―roi 'i air,
A Harri a'i credodd,
Hyd o Lydaw dyludodd,
A phryd trin, i Filffwrd trodd.
A'i rym aer o Armorig,
Yn ddiencil, ddwyfil ddig.
Y tiriad yn Aberdaugleddyf.
Caed yno Rismwnt a'r Hwntw,
Law yn llaw, do, lw yn llw;
Gloywddur Aberdaugleddyf
Wnai'r ddau gawr yn awr yn hyf:
Ap Tudur, yn bur i'w bau,
Ar hyn agorai "i enau—
Areithiai'n gall wrth ein gwyr,
Diofrydai i gyd-frodyr,
I resu'n erbyn Risiard,
A rhoi gwth w wyr o gard;
Nes cyrraedd Ynys Cawri,
A hawl yn ol i'n hil ni.
Ymgrymai, gwenai y gwr,
A dyna i eiriau, dwyn arwr;—
"Os fi'n wir sy' i fwynhau
Y goron, heblaw geiriau
A gwag swi,―profwn mewn pryd―
Dyma mwa a 'mywyd!
Ai ornest hawl teyrnas deg
Fy nheidiau,―hon fo'n hadeg!
A chwithau profwch weithion
Nad sur frad a ysai'r fron,
Ond rhin goreu teyrngariad,
I alw i'w le lyw y wlad.
Yn erbyn malais trais trwch,
Tarian gwyr yw teyrngarwch;
Teyrngarwch at 'r hen goron,
A'r iawn aer i arwain hon.
Baich y brad a'r toriad hwn
At Rhisiart ni a'i troswn;
Dyna'r gwr-bradwr Brydain!
Coll fydd, gan ein picell fain.
Llueddwn â'n llaw iddo—
O'i lurig falch, lawr ag fo!
Chwimrwydd, a Duw a Chymru,
Addawant oll ddydd o'n tu."
Ar y gair hyawdl, O! 'r gorhoïan—fu,
Diatal lamu hyd al ei luman;
Gan swn aml bennwn ban-siffrwdiadau
Hyd y bryniau'n dadebru anian;
Ymwibiai myrdd ym mhob man—i weld brys
Cymry, o wyllys, yn camrio allan.
Ein hesgob, yno 'n wisgi,—agorai
Y Gair, i'w cynghori,—
Eiddunai nawdd Ion i ni,
Bendith Dduw, sef Duw Dewi.