Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill/Y Dirgelwch

Gwlad y Gan a Chaniadau Eraill

gan Thomas Gwynn Jones

Y DIRGELWCH.

Adyn wyf o dan afar
A galar llym ei golyn;
Yr enaid grynn hyd ei graidd,
Nid oes, o fraidd, i'm dwys fron
Funyd llon. Of enaid llyth
Nid ä byth gynhennid boen;
Heb lawen hoen, blin o hyd

Ydyw 'mywyd, a'm huan
A guddiwyd dan bygddu a dwl
Gwmmwl, a fy meddwl, mae
Llwyth o wae yn llethu hwn,
A'r duoer bwn, o'r diwedd,
A ddug fy hedd, ac o f' oes.
Cysur a ffoes, nid oes dydd
Dihiraeth o dy herwydd
Ddirgelwch, sydd o'r golwg,
Parth da a drwg, parth Duw draw
Y sy'n neillduaw. Os Ef
A wnaeth y nef, a'n gwnaeth ni,
A roes inni ryw synwyr
Na all ond goleuni llwyr
O'r fath hwyr fyth ei arwain,
O! am y gain wawr a 'mgŵyd
I yrru llwyd haenau'r llèn
Na âd wybod ein diben
Ar ddaiaren! Mor ddyrus,
Helbulus hil, heb ole
O un lle ŷm ni. Llawer
Cred ofer a fu'n peri
Ein denu ni, dwyn ein hâch
I dywyllach, tostach tir
Er ceisio'r gwir-cysur gwael
Ydoedd cael nad oedd y cyrch
Amgen nag ofer ymgyrch!
O! lewyrch bythol lawen,
Tro'th wên, o'r lle 'dd wyt, rho'th wawl,
Gannaid wawl, o'r gwag i'n dwyn.
Er ein cwyn, trueni caeth
Enbydus anwybodaeth,
Neu bethau gwaeth, gobaith gwyn
Fyth ennyn afiaeth ynnom.
Nad eiddom yw dioddef
Chwerw hunllef ddychrynllyd
Gwedi y b'o gado byd!

Nodiadau