- i drosglwyddo’r risg gwall darogan gymharol i Lywodraeth Cymru, hy, cyfrifoldeb am y gwall gyda darogan y sylfaen drethi di-gynilion a di-ddifidend (NSND) yng Nghymru sy’n fwy na’r gwall darogan ar gyfer y DU yn gyffredinol.
62. Bydd unrhyw or neu dan-daliadau a nodir yn ystod y broses hon (a allai ond digwydd ym mlwyddyn 1 os gosodir cyfradd Gymreig wahanol i 10c) yn cael eu hadlewyrchu yng nghyllideb Llywodraeth Cymru yn y flwyddyn ariannol ddilynol. Mae’r amserlen hon yn rhoi amser i Lywodraeth Cymru gynllunio’n dilyn y broses diwedd blwyddyn hon yn hytrach na bod angen rheoli’r risgiau canol blwyddyn (sy’n parhau i fod yn gyfrifoldeb i Lywodraeth y DU). 63. Er enghraifft, pe bai’r flwyddyn gyntaf ar ôl pontio’n 2013-14, byddai’r broses diwedd blwyddyn yn cael ei chyflawni ar ddechrau 2015-16 ac unrhyw or neu dan-daliadau’n cael eu cymhwyso i’r grant bloc yn 2016-17.
Blynyddoedd i ddilyn
64. Mewn blynyddoedd i ddilyn (hy, o'r ail flwyddyn ymlaen ar ôl y cyfnod pontio), bydd y swm a dynnwyd yn y flwyddyn flaenorol yn cael ei fynegeio yn erbyn unrhyw newid i sylfaen treth incwm NSND y DU. Mae hyn yn golygu pe bai sylfaen treth incwm NSND y DU yn crebachu o 2%, byddai’r addasiad i’r grant bloc yn lleihau o 2%; pe bai’r sylfaen drethi’n tyfu o 2%, byddai’r addasiad yn cynyddu o 2%. 65. Dyma brif nodweddion y dull mynegeio hwn:
- Mae’n rhoi cymhellion ac yn gwella atebolrwydd Llywodraeth Cymru oherwydd bydd perfformiad economi Cymru yn cael effaith uniongyrchol ar ei chyllideb. Hynny yw, mae’n trosglwyddo’r risg fod y sylfaen drethi NSND yng Nghymru’n tyfu ar gyfradd wahanol i’r cyfartalog ledled y DU. Yn benodol:
- Os yw Llywodraeth Cymru’n gosod cyfradd o 10c, bydd ganddi fwy o gyllideb (nag o dan y trefniadau presennol) os yw sylfaen drethi NSND Cymru’n tyfu’n gynt na’r cyfartalog ledled y DU, ond llai os yw’r twf yng Nghymru’n fwy araf.
- Gall Llywodraeth Cymru amrywio maint ei chyllideb ymhellach drwy osod cyfradd Gymreig sy’n uwch neu’n is na 10c (hy, unwaith eto, mae'r gyfradd a osodir gan Lywodraeth Cymru yn effeithio ar ei refeniw trethi ond yn effeithio dim ar faint yr addasiad i'r grant bloc).
