ACHAU.
Peniarth—Peniarth Uchaf—Peniarth Ganol—Y Waun Fach—Y Pant A Chyfanedd Fawr
PERSONAU
Huw Ywain, o Fronclydwr—Y Parch. Edward Anwyl—Ellen Evans (Ellen Egryn )—a W. W. E. Wynne, Ysw., o Beniarth
PLWYF LLAN GELYNIN
Am Celynin, neu Clynin—Llangelynin, a Chapeli Arthog a Rhoslefain—Llanfendigaid, a'r Eglwys Goel-Y Capeli Ymneillduol
LLEOEDD
Llwyngwril—Y Gaer—Llys Bradwen—Ffynon Gwern Gylfan—Ogof Owain—Bedd y Milwr—Rhos Lefain— Pen y Gromlech—a'r Ddwy Ardd Gladdu a'r Ddwy Ardd Gladdu—
- Meini Hirion
- Ceryg Terfyn
- Carneddau
- Y Crugiau Mesuronol Trionglog, neu Gyflegrol—
- Achau Pantphylip
PERSONAU
John Williams (Ioan Rhagfyr)—Lewis Morris—Richard Jones, Tydu—John Vaughan , Ysw.—Y Parch Evan Evans—John Pugh (Ieuan Awst)—John Evans, B.A.—Y Meddygona Mari Thomas—Yr elusenau
PLWYF TAL Y LLYN
Am enw'r plwyf—Coll tiriogaeth plwyf 'Llanwrin oddiwrth gwmwd Ystumaner
YR EGLWYSYDD
Eglwys Tal y Llyn, neu Llanfair Bryn Muallt—Eglwys Corus, ei degwm , a cheryg terfynau ei rhanbarth
Y LLYNAU, &c.
Llyn Tal y Llyn—Llyn Cau—Llyn Bach, neu Llyn Tri Graienyn—
- Ffynon y Cwm
CARNEDDAU A BEDDAU
Carnedd yn Llyn Tal y Llyn—Carnedd ar fynydd Llwydiarth Bach—Gweddillion Cistfaen yn Nghwmsoeglyd—Bedd Rhyfelwr—Beddau yn Llwyn Dol Ithel—Beddau eraill
- Hafottai