- Traddodiadau
- Achau
- Aber Llwyfeni. Aber Corus, ac Aber Cwm Eiddaw
PERSONAU
Ywain o Gymru, neu Ivain de Galles—Vanghan Jones neu Fychan y Gwyndyll (Gwyngyll) a'i Gywydd Canmoliaeth i Dal y Llyn—John Athelystan Owen (Bardd Meirion)—Syr Owen ab Gwilym—Huw Puw o Riwogo—Dafydd Hymphre, Aber Corus
- Yr Elusenau
PLWYF PENAL
Safle y plwyf mewn cysylltiad a gwahanol raniadau tirol—Ystyr yr enw Penal a Dannwc a Samarws
- Llythyr Ywain Glyndwr, dyddiedig o Benal
ADEILADAU
Yr Eglwys, a'r Capelau Ymneillduol
LLEOEDD A HELYNTION
Cefn Caer, a'r ffordd tan ddaearol—Traddodiad am ferch Cefn Caer a'i chariad—Bwlch Pawl—Brwydr yn y Maes yn Mhenal, ac ymladdfa dau fywyd rhwng Dafydd Gough (Goch) a Thomas ab Gruffydd, a hanesion ynghylch yr olaf a rhai o'i deulu—Y ddwy Domen Las—Helynt mewn cysylltiad a'r Rhyfel Cartrefol tua Phont ar Ddyfi—Lladdiad Siencyn Fychan, o Faeswerngoch, a chosbedigaeth yr un a'i lladdodd—Siambr Wmphra—Lleucu Llwyd o Benal
ACHAU
- Pantlludw a Thalgarth ...
- Yr Elusenau
PLWYF TYWYN
Am ystyr enw y plwyf—Tywyn yn cael ei ddwyn i sylw mewn cysylltiad â chyfnod lled foreu—Yr Archesgob Baldwyn a Giraldus Cambrensis
YR EGLWYSYDD
Eglwys Tywyn, neu Lan Gadfan, ac Eglwys Aberdyfi—Eglwysi'r Gwyddelod
- Careg Cadfan
HEN AMDDIFFYNFEYDD
Bryn y castell, neu Gastell Cynfal—Y Cefn Coch
CARNEDDAU, BEDDAU, CISTFEINI, &c.
Carnedd ar fynydd—Ysgairgyfela—Carneddau eraill—
