RISIART DDU. 127
llawer cyflymach nag ar adegau eraill. Hwyrach y byddai yn gynhorthwy i ni ffurfio barn am Eben pe gallem ddangos yn mha beth yr oedd yn gwahan- iaethu oddiwrtli ei athraw barddonol, Dewi Wyn. Diamheu ei fod yn tebygu mwy i Dewi nag i un bardd Oymreig arall; ac eto yr oedd gwahaniaeth mawr rhwng y ddau. Yr oedd Dewi yn f wy amrywiol yn ei ragoriaethau nag Eben. Gallai ef fflaogellu â gwatwareg ysgorpionog ; gallai ganu can serch digon effeithiol i siglo penderfyniad yr hen lane mwyaf cyndyn a phenderfynol yn y wlad ; gallai ddarlunio tegweh natur gyda'r lliwiau mwyaf dengar a swynol: a gallai hefyd ymddyrchafu ar brydiau i diriogaethau yr aruchel.
Gallai Eben hefyd ragori i raddau yn mhob un o'r pethau hyn, ond yr oedd yn gorfod rhoddi y flaenor- iaeth i Dewi yn y cwbl, ond yn yr aruchel ; ac yma yr oedd yn rhaid i Dewi roddi y flaenoriaeth iddo ef. Byr a sydyn yw arucheledd Dewi, ond y mae arucb- eledd Eben yn barhaus ac urddasol. Mewn trefnus- rwydd cyfansoddiadol nis gellir cymharu y ddau fardd o gwbl. Gweithiai Eben ei gyfansoddiad yn ol y cynllun a dynai allan cyn dechreu canu; ond nid oedd gan Dewi yr un rheol na threfn o gwbl, heblaw ei ddarfelydd bywiog a nerthol, yr hwn a garlamai fel asyn gwyllt dros randiroedd eang dychymyg, gan ym- orfoleddu yn ei ryddid direol. Yr oedd march bardd- onol Dewi yn dra amrywiol yn ei symudiadau: weith- iau yn cerdded yn araf ddigon, os nad yn sefyll yn hollol ddigyffro ; ond bryd arall yn cynhyrfu yn anghyffredin, yn neidio yn nwydwyllt tua'r nefoedd, neu yn Uyncu y ddaear yn ei gynddaredd. Ond yr oedd march Eben yn fwy rheolaidd yn ei symudiadau; yr oedd yn llai nwydwyllt, ond yn fwy urddasol. Ni byddai, yn gyffredin, yn ymbrancio mor hoew a byw-
