Tudalen:Cofiant a gweithiau Risiart Ddu o Wynedd.djvu/163

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

RISIART DDU.

151

llewyrchu ar bob tudalen, a bron yn mbob llinell, o'r 44 Adgyfodiad." Cwynai un ysgrifenydd yn ddiweddar fod ystlys-ganau (episodes) y Bryddest hon yn rhy feithion, ac fod y cyfansoddiad, drwy hyny, yn an- nghyfartal — ceinciau y pren yn braffach na'i foncyff. Ni ddy wedodd yr ysgrifenydd parcbus hwnw pa ranau o'r gwaith a ystyriai efe yn ystlys-ganau, onite buasai yn hawdd gweled, fe allai, o ba le y tarddai ei gam- syniad.

Ni pbetruswn ddweyd mai y Bryddest bon ar yr " Adgyfodiad " yw campwaith by wyd Eben Fardd. Mae yn arddangos mwy o grebwyll, a mwy o nertb ac arucheledd, mewn meddwl ac arddull, nag a ar- ddanghosir gan ei holl gyfansoddiadau eraill gyda'u gilydd. Diamheu y bydd un dosbarth o'n beirdd yn barod i ryfeddu at ein hanwybodaeth, oblegid i ni anturio dweyd yr hyn sydd raor wabanol i'w tyb hwy ; ond credwn y cawn bob beirniad goleuedig ac ystyr- bwyll o'n plaid, ac y bydd y cyhoedd, mewn oesau dyfodol, yn gosod sêl eu cymeradwyaeth ar yr hyn a ddywedasom.

Yr oedd awen bardd Olynnog, yn ei " Adgyfodiad," fel haul mawreddog wedi cyrhaedd entrych nen. Machludo yr oedd byth wedi hyny ; ond machludo i godi yn ddysgleiriach eilwaith yn ffurfafen anllygredig y " wlad well." Nid ydy w ei Awdl Gadeiriol ar 44 Frwydr Maes Bosworth " yn deilwng i'w chymharu hyd yn nod â 44 Dinystr Jerusalem," er fod ei chyng- haneddion yn nodedig o rymus a chywrain, ac er ei bod yn cynwys darnau teilwng o'i hawdwr yn ei ddyddiau goreu. Gellir dweyd yr un peth am yr Awdl ar 44 Galfaria," a ymddanghosodd yn y 44 Traeth- odydd " rai blynyddau yn ol. Ry w gymaint o amser cyn i Eisteddfod Llangollen gymeryd lie, bwriedid cynal Eisteddfod Genedlaethol yn Nolgellau. Testyn