Y LLWYNOG.
Taw son, ddyn iach, nac achwyn,
Na chais na chymhorth na chwyn;
Gwel fod, hynod yw hyn,
Ddwy ffordd i ddyn amddiffyn,—
Un ffordd iawn, gyfiawn a gwedd,
Un arall drwy anwiredd;
Oes eisio llwyddo a gwellhau,
Mynwn it' fyw fel minau.
A fo gwirion, a llonydd,
Difalais, difantais fydd.
Lladrata, a fentra fyd,
Treia synwyr tros enyd.
Dysgwylia aur, dysgwyl wall,
Nac eiriach un nac arall;
Cofia wrth wraidd cyf'rwyddyd,
Cofia wrth fawl—cyfraith fud;
Dyfeisia, gwylia gilwg
I bawb draw gwybydd bob drwg;
Daioni na wna di yn d'oes,
I'r un dros golli'r einioes.
Pâr d'adnabod lle rhodi,
Rhag ofn gwna d'annhegu di.
Nid haws byw heddyw heb wâd,
Er a geir o wir gariad.
Os myni fyw yma'n faith,
Dos, ac yna dysg weniaith;
Ag ar weniaith bob gronyn
Dysg fedru bradychu dyn.
Dywed yn deg dy neges;
O'th law na ollwng mo'th les;
Dywaid bob geiriau duwiol,
A'th drais, a'th falais i'th fol;
Na âd i un wedi ei eni
Wybod mewn man dy amcan di,
Dyna'r ffordd i dreisiwr, ffwl—
Ef a addef ei feddwl.
Treisia'r gwan, nid traws y gwaith,
Trina gadarn trwy weniaith.
Gwna hyn oll ag ni cholli,
Trwy dwyll draw ymdaraw di.
Gwna ddrwg heb ei ddiwygiaw,
Iti, ddyn, byd a ddaw,
