III. BRUTUS O LYWEL
YMHEN chwarter awr ymhellach clywodd y weddw glwyd y cwrt bach o flaen y tŷ yn agor yn chwyrn, a gwaedd lawen yn canlyn,—
"Mam ! Mam ! Dyma fe, mam! Y brithyll goreu yn yr afon! Ac i chi mae e' i gyd! Fe ddwedes i wrth Glyn fod eich pen blwydd chi fory, ac mae e'n folon i chi ei gael. Glyn gwelodd e' gynta' yn y dŵr llonydd o dan Ynys yr Allt, ond iefa, Glyn?"
"Ie," medde hwnnw, "a dyna drafferth gawsom ni i'w ddal e', Mrs. Owen. Ond, rwy'n falch bod eich pen blwydd 'fory. Fe dda'th mewn pryd i'r dim, on'd do fe?"
"Na, nid yfory, fechgyn—wythnos i yfory ddwedes i, Dafydd. Ond diolch i chi'ch dau yr un peth yn union."
Ni alwai Mrs. Owen "Daff " ar ei mab byth, er y gwnâi pawb arall hynny.
"Dafydd! Pwy ych chi'n feddwl sydd wedi bod yma'n gofyn amdanoch chi !? Mr. Foster, y meistr!"
"Beth wy' i wedi 'i wneud 'nawr? Oedd e'n gâs, mam?"
"Nag oedd o gwbwl. Ond mater arian oedd ganddo, 'rwy'n siwr, achos yr oedd yn sôn am ryw Cash, neu Cashes heblaw Brutus o Lywel."
"Brutus o Lywel! 'Roedd hwnnw wedi marw cyn 'y ngeni i, mam!"
Oedd, machgen i, ond yr oedd dy dad yn ei gofio'n dda.
Wn i yn y byd yn wir beth oedd ym meddwl Mr. Foster, ond 'roedd yn serchog ryfeddol, beth bynnag, ac yn dweud y gwelai di 'fory am y peth. Trueni mai un fraich sydd ganddo!"
"Trueni'n wir! Glyw di, Glyn? Pe baech chi, mam, ond teimlo pwysau honno ambell waith, chi 'wedech ei bod yn un yn ormod. On' wnelai hi, Glyn?"
"Nawr, fechgyn, peidiwch â siarad fel'na. Colled fawr yw colli braich, yn enwedig i ddyn mor ffein â'r
