Tudalen:David Williams y Piwritan.djvu/29

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

llanc, daeth yn fwyfwy amlwg' fel teip o gymeriad, ac nid oedd gan y saint yn Edern neb o gyffelyb feddwl.

Ar un olwg, llanc allan o'i fyd oedd Dafydd, ond y gwir yw ddarfod iddo, fel pob cymeriad grymus, greu ei fyd ei hun. Darllenodd fwy na mwy, trysorodd yn ei gof gafaelgar y Beibl, a daeth yn ysgrythyrwr diail. Nid oedd gymal o adnod yn anhysbys iddo, a medrai siarad am helyntion proffwydi a brenhinoedd Israel yn well nag am eiddo'r cymydog nesaf ato.

Yr oedd ei fyd mawr yn ei feddwl, a'i faeth yn ei fyfyrdod. Yn swn aerwyon y fuches clywai ddyfnder yn galw ar ddyfnder yn ei enaid. Âi'r weddi ddirgel adeg swperu'r gwartheg yn fynych yn weddi gyhoeddus, a chlywid hi, nid yn unig gan yr anifeiliaid gwâr, ond gan y teulu yn ogystal. Dringodd Dafydd Williams yn uchel yn syniad Griffith Hughes, ac nid rhyfedd hynny, oblegid yr oedd darnau o Ddafydd ar batrwm y gweinidog ei hun; ac am y gweddill ohono, nid oedd yn debyg i neb. Fe fu Griffith Hughes yn Holwr y Cyfarfod Ysgolion am flynyddoedd lawer. Adeg dewis cynrychiolydd dros Edern fe ddywedai'r gweinidog, O Mi gymrai Dafydd Williams efo mi i'r Cyfarfod Ysgolion "—a dyna ben arni.

Rhaid oedd cael Dafydd Williams i bob gwylnos yn y gymdogaeth. Er mwyn yr ieuanc, gwell ydyw dywedyd mai dyna oedd honno: cyfarfod gweddi a gynhelid yn nhŷ galar noson o flaen yr angladd; ac oni cheid llawer o iechyd corff yn y teios gorlawn ar achlysuron felly, fe geid braster bendith o weddiau Dafydd Williams, y Bryniau. Yn wir, yr oedd y son am dano wedi cerdded y broydd benbwygilydd.