BYCHANDER
GOFYNNIR yn aml a yw addysg Cymru'n effeithiol. Llawer a soniwyd am gyfundrefn lawn o addysg i'r genedl, am ysgol y gallai'r athrylith dlotaf ei dringo. Llawer darlun gwych a dynwyd o'r peth fyddai Cymry pan wedi cael addysg, y gobeithiol yn dod yn sylwedd, yr amcan yn gyrhaeddadwy. Ac eto pan edrych Cymro o'i gwmpas, ni wel gewri ei obeithion, a themtir llawer un i ddweyd yn ei siomiant fod hen dymor yr anwybodaeth wedi codi gwell arweinwyr na chyfnod yr addysg.
O'm rhan fy hun, nid yw'm gobeithion i wedi eu siomi. Yn hytrach gwelaf fod llawer o'm hofnau yn fwy di-sail nag y tybiwn eu bod. Nid wyf wedi disgwyl gweld cewri mor gynnar a hyn; ond gwn eu bod yn dod. Y peth a fawr ofnais oedd bychander cenedlaethol; a chorachod. Nid wyf yn disgwyl y cawr ar hyn o bryd; a phe deuai, nid wyf yn siwr yr adnabem ef; yr wyf yn weddol sicr na chai ei le gennym. Fy ofn i yw gweld y corach. Wedi hir wewyr esgor mynyddoedd addysg Cymru, beth pe'r esgorent ar lygoden fach ddirmygus? A beth pe'r addolai'r genedl y corach, oherwydd fod ei hymddiried yn yr addysg a'i cynhyrchodd?
Y mae tri gallu pwysig yng Nghymru a'u tuedd at greu bychander cenedlaethol a chynhyrchu corachod hunan edmygol.
