iv. KHAGYMADRODD. chwaeth ieuenctyd ac eraill yn myned ar ol pethau diwerth yn ormodol, a gadael pathau sylweddol heb eu ceisio." Dywed y Parch. Dr. Rees, Abertawe, mewn llythyr cyfrinachol, “Yr wyf yn ystyried sich GEDRIADUR BYWORAFFYDDOL O ENWOGION CYMBU yn drysor anmohrisiadwy. Os na chowch eich digolledd an eich llafur dirfawr a'ch anturiaeth wlad- garol, bydd cenedl y Cymry yn euog o'r anniolchgarwch a'r enwadalwoh atgasaf. Dywedaf ya awr, yr hyn a ddywedais bum mlynedd yn ol, na ddylai un teulu Cymreig o un enfad erafyddol fod heb gopi o'r trysor gwarthfawr hwn." Dywedai golygydd parohns Seren Cymru, “Mae yn dda genym ni alla rhoddi y ganmoliaeth uchelaf i'r llyfr hwn. Mao ya drysor gwir werthfawr i unrhyw dad adael ar ei ol i'w blant anwyl." Fy amcan wrth gronidlo hanes gwahanol bersonau perthynol i wahanol onwadau arefyddol drwy yr hall waith, oedd rhoddi hanes gywir ac y modrwn ei gael am bawb yn ddiwahaniaeth, o dan yr yatyriaeth nad oedd yn gweddu i mi fal hangedd feirniadu credöau pobl oreill. Os bu i mi ddefnyddio rhyw ymadrodd a ddichon roddi tramgwydd i unrhyw blaid, gallaf sicrhau pawb mae yn gwbl anfwriadol y gwnaetham hyay. Ond os bydd i'r ffaithiau a Osodais yn nghyd dramgwyddo neb, nid ydwyl i'm dal yn gyfrifol am hyny. Gan mai dyma y waith gyntaf y oynygiwyd yn Gymraeg "Eiriadar Bywgraffyddol," ao i minat gael fy siomi ya ty nysgwyliad am gynorthwy oddiwrth amryw y dysgwyliwn gynorthwy oddiwrthynt yn ol wa baddewid. Hyderaf y bydd pawb mor hynawa & phagio heibio i anrhyw anmherffeith- rwydd a ddichon fod ynddo. Aeth anger a phump o'r prif rai a addawsant fy nghynorthwyo i'r byd dragywyddol. Dymunaf amlygu fy niolchgarwch a'm rhwymedigaeth i'r boneddig. ion a'r oyfeillion canlynol, am y cymorth a gefais ganddynt naill ai mown rhoddi benthyg llyfran, nen anfon i mi hanesion gwahanol bersonai, megye y Parchedigion J. Lowis, Hen- lan; J. Davies, Glandwr; T. Lewis, Heolyprior, Caerfyrddin; T. E. James, Glyn Nedd; W. Jones, Owmaban; M. E. Morgan, Llanaamled; Dr. Rees, Abertawe; Owen Jones, Man- chester; D. Hughes, A.O., Tredegar; L. Wilcox, R. J. Jones, A.C.; a Dr. Price, Aberdar; & W. Rees, Yow, Tonn, Llanymddyfri.
Nid oes genyl ballach ond anorah y darllenydd mewn ffordd o gant yn iach iddo, gan ddymuno ar iddo ef 8 minan gael cydgyfranogi o ysbryd y tadan, a bod yn ddylynwyr i'r rhai sydd drwy flydd ac amaynedd weithian ya etifeddu yr addewidion.
JOSIAE THOMAS JONES.
