cymaint fu gwasanaeth y gwŷr ardderchog hyn, dewisais gopiau ereill hŷn, lle y gallwn, yn hytrach na'u copiau hwy. Trwsiasant ormod; i'r efrydydd, eu copiau hwy yw y mwyaf diwerth.
Ni raid i mi ddweyd nad yw yr oll o waith Dafydd ab Gwilym yn y gyfrol hon. Yr wyf yn amheus ynghylch awduriaeth amryw gywyddau briodolir i Ddafydd yn argraffiad 1789. Mewn un llawysgrif priodolir i Gruffydd Llwyd ab D ab Einion y cywydd i ddiolch i wŷr Morgannwg am dalu dirwy'r Bwa Bach; mewn un arall priodolir i Robin Ddu y
"Saith gywydd i Forfudd fain,
Seth hoew-gorff, a saith ugain."
Gadewais aml gwpled, nad oeddwn yn sicr ohonynt,
allan; dewisais y dull byrraf fel rheol; ni roddais
ond darn o ambell gywydd. Ni newidiais ddim ond
"y" ac "yn" yn "ei" ac "ein," a "glaw" yn
"gwlaw." O'm hanfodd y gwnawn hynny; ond os
creithiau ar yr iaith yw y rhai hyn, danghosant ol
dwylaw cymhwynasgar William Salesbury a Dr. W.
Owen Pughe. Cyfleais y cywyddau i ddangos hanes
Dafydd,—yr ymhyfrydu yn nhlysni natur a merch,
ymgartrefu gydag Ifor Hael, caru Morfudd, y briodas
yn y llwyn, colli ac ail ennill a cholli Morfudd, canu i
Gruffydd Grug, prudd-der cysgodau'r hwyr.
Os teimla ambell un cyfarwydd mai bwngler ydwyf, cofied fy esgus,—y mae pobl ieuainc Cymru yn dechreu yr ugeinfed ganrif heb argraffìad o waith eu prif fardd yn eu cyrraedd.
Yn hanner olaf y bymthegfed ganrif, rhwng Llywelyn ac Owen Glyndŵr, y bu Dafydd ab Gwilym byw. Yr oedd bywyd Lloegr a'i masnach a'i moethau yn llawn dylanwad ar Gymru. Yr oedd yr urddau
