'Dyma,' ebr ef, 'Borth y Cybyddion.' 'Pwy,' ebr fi, 'pioodd y carpiau yna?' Cybyddion, eb ef, 'gan mwyaf, ond mae yna rai yn perthyn i segurwyr, a hwsmyn tafod,[1] ac i ereill, tlawd ym mhob peth ond yr ysbryd, oedd well ganddynt newynu na gofyn."
Yn y drws nesaf yr oedd Angeu Annwyd; gyfeiryd â hwn clywn lawer hydyd—ydyd—cian[2]; wrth y drws hwn yr oedd llawer o lyfrau, rhai potiau a fflageni, ambell ffon a phastwn, rhai cwmpasau, a chyrt, a chêr llongau. Fe aeth ffordd yma ysgolheigion,' ebr fi. 'Do,' ebr yntau, 'rai unig a dihelp, a phell oddi wrth amgeledd a'u carai, wedi dwyn hyd yn oed y dillad oddi arnynt.'[3] 'Dyna,' ebr ef (am y potiau) 'weddillion y cymdeithion da, a fydd â'u traed yn fferu tan feinciau, tra bo eu penau yn berwi gan ddiod a dwndwr: a'r pethau draw sy'n perthyn i drafaelwyr mynyddoedd eiryog, ac i farsiandwyr y Gogledd-for.'
- ↑ Hwsmyn tafod'=dynion tafodiog, siaradus, neu chwedlengar; rhai a fyddont byth a hefyd yn siarad am faterion a negesau pobl ereill; ofersiaradwyr, gwagsiaradwyr, baldorddwyr. Presently after these appeared a consort of loud and tedious talkers, that tired and deafened the company with their shrill and restless gaggle.—L'Estrange's Visions of Quevedo, 10th Edit. p. 29.
- ↑ Dychymmygair, neu air gwneuthur, wedi ei ffurfio er dynwared llais crynedig dyn pan fo ar fferu gan annwyd. Dychymmygair, yn ol Henri Perri, yw, pan fo yr areithiwr yn dychymmyg enw i ryw beth wrth ddynwared sain y peth y bo, drwy gyffelybrwydd, yn ei arwyddocäu. Egluryn Ffracthineb, t. 24, arg. 1807.) Felly Wiliam Lleyn, i fen:—.
Wich wach, yn ol chwech ychain
A Dafydd ab Gwilym, i'r biogen:—Cric crec, ni'm dawr pe crocid.
A thrachefn, i ddynwared un yn yfed:—Cue cue yn yfed sucan.
Yr un modd, Rhys Cain, i'r gwyddau:—Ar yr un egwyddor y mae Aristophan, y Cymwawdiwr Groeg, yn efelychu crawciad llyffaint â—Cywion ar dor afon deg,
Crygion, yn crio wegeg.Ac Ennius (yn ol Servius) a ddynwared sain udgorn a'r gair taratantara; a cheir llawer o gyffelyb anghreifftiau yn y rhan fwyaf o ieithoedd, hen a diweddar.Βρεκεκεκέξ kόαξ kόαξ
- ↑ Nay, many times they are stript, ere they are laid, and destroyed for want of clothes to keep them warm.—Estrange's Visions of Quevedo, p. 41.
