I Galfaria trof fy wyneb—
Ar Galfaria gwyn fy myd;
Y mae gras ac anfarwoldeb
Yn diferu drosto i gyd;
Pen Calfaria
Yno, f'enaid, gwna dy nyth.
Os cae olwg ar Galfaria wrth weddio, teimlai yn y nef, a byddai'r nef y pryd hwnnw fel yn gostwng i'w gyfarfod yntau. Wrth fyned at rywun wedi aros yn y seiat, byddai Richard Griffith yn lled debyg o adrodd ei dywydd ei hun pan yn dod i'r seiat ym Mrynengan. A theimlai'r mwyaf ofnus yn gartrefol ar unwaith dan ei ddwylaw. Ac i drin clwyfau pechadur ar ddarfod am dano, yr oedd yn anhawdd cael neb ond y Meddyg mawr ei hun â dwylaw tynerach na Richard Griffith. Cafodd bob math o ystormydd yn nechre ei oes. Teulu mawr, llawer o waeledd yn y teulu, a chyflog bach. Awr o gerdded at ei waith, hanner awr o waith dringo i fyned adref o'r capel, eto ni chollai efe fyth seiat na chyfarfod gweddi. Mi a'i clywais yn adrodd sylw John Roberts, tad Iolo, wrtho ef, 'Wel, Dic bach, paid â digalonni, welais i moni yn gwlawio ar hyd y dydd ond anaml: os bydd wedi dechre gwlawio y bore, daw ond odid yn hindda y prynhawn. Hwyrach y cei dithau brynhawn braf.' Ac fellu fu. Ni fu neb yn treulio rhan ddiweddaf ei oes yn fwy dedwydd: yn ei dý ardrethol ei hun, yn cael pob ymgeledd gan ei ferch hynaf, Mrs. Jones Pandy hên. Yr unig wasanaeth yr edrychai yn ol arno gyda gradd o foddhad oedd ei waith yn dysgu'r Rhodd Mam i'r plant yn yr ysgol. Oddiwrth Owen Roberts, eid at Richard Griffith, yn yr ysgol Sul, i dderbyn argraff anileadwy.
"Cydflaenor â Richard Griffith oedd Robert William Garreg lwyd. Bu yntau yn hynod ffyddlon hyd y gallodd. Saer maen wrth ei alwedigaeth, ond ni wnae pellter ffordd at ei waith fyth ei rwystro o'r seiat. Nid oedd ganddo ef allu na dawn Richard Griffith, ond byddai yn hollol foddlon i gymeryd yr ail le. Yr oedd y ddau yn gyfeillion mawr.
Gyda Richard Griffith a Robert William, gwasanaethai William Griffith. Pan oedd William Griffith yn y dosbarth gyda Robert William y cigydd, athraw dan gamp, troai Robert William arno yn fynych, pan fyddai efe yn ateb yn lled gwmpasog, 'Wel, rwan Wil, torr di dy stori yn o ferr.' Ond dipyn yn hir fyddai William Griffith yn y cyffredin. Cyfranwr hael yn ol ei allu, ac uwchlaw ei allu.
"Dau beth oedd yn ymddangos fel cymhwysterau yn William
