Tudalen:Hanes Methodistiaeth Arfon-Clynnog.djvu/302

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Nad i mi grino yn dy Dŷ,
Rho aml gawod oddifry;
Par imi ffrwytho yn dy ardd,
A'm dail yn ir a'm blodau'n hardd.

Rhif yr eglwys yn 1858, 73; yn 1860, 127; yn 1862, 126; yn 1866, 146. Erbyn 1856, nodir fod lle yn y capel i 124, ac erbyn 1858, lle i 132. Llei 116, fe gofir oedd yno yn 1854. Ai ychwanegu meinciau a wneid, ai tebyg ydoedd i balas y tylwyth têg, yn myned yn fwy gyda'r angen? Bid a fyno am hynny, yr oedd arian yr eisteddleoedd yn cael eu talu yn 1856 ac yn 1858 yn gyflawn, of fewn pedwar swllt, y naill dro a'r llall. Yr un pedwar swllt, mae'n debyg, yn fyrr bob tro.

Adeiladwyd y capel cyntaf a fu yn eiddo'r eglwys ei hun yn 1860. Nid oedd dim dyled yn flaenorol. Swm y ddyled ar ddiwedd y flwyddyn, £590, a'r un fath y flwyddyn nesaf. Erbyn 1862, £570. Eisteddleoedd i 300, a gosodid 234 y flwyddyn gyntaf. Pris eisteddle wedi codi 11g. y chwarter ragor yn hen gapel y Wesleyaid, sef erbyn hyn 71g. Erbyn 1862 gosodid 239 o eisteddleoedd, yr ardreth yn £27 1s. Erbyn 1866, yr ardreth yn £32 18s. Y ddyled yn 1866, £440.

Yn ystod 1859-60 dewiswyd y Dr. Evan Roberts yn flaenor, ac hefyd yn ysgrifennydd yr eglwys. Wedi hynny bu yn drysorydd yr eglwys am flynyddoedd. Cyn ei amser ef, rhoid croes gyferbyn ag enw aelod i ddangos ei fod wedi cyfrannu, a chafodd drafferth gael gan y blaenoriaid eraill foddloni i nodi swm y cyfraniad. Efe yn gyntaf a roes wybodaeth i'r eglwys o'r modd y treulid yr arian mewn llaw.

Yn 1862 daeth Richard Griffith yma o Birkenhead, lle'r oedd cisioes yn y swydd o flaenor, a galwyd ef iddi yma. Mai 11, 1863, penderfynu gofyn drwy'r Cyfarfod Misol, i Frynrodyn am un bregeth yn rhagor bob mis, fel ag i roi dwy bregeth yma ar ddau Sul o bob mis. Tebyg y cydsyniwyd. Ebrill, 1865, darfu i R. Jones (Llystyn) a Griffith Williams ddechre pregethu.

Yn 1866 dewiswyd Griffith Lewis yn flaenor.

Nos Wener, Medi 10, 1866, mewn cyfarfod cyhoeddus, cyflwyno ei lun i William Owen Penbrynmawr, y llun wedi ei dynnu gan y Parch. Evan Williams Caernarvon. (Drysorfa, 1867, t. 21).