Tudalen:Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd Cyf I.pdf/355

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

PENOD I.

——————

Y DOSBARTH A'I DREFNIADAU.

  MAE yn lled anhawdd gwybod pa bryd y dechreuwyd cynal y Cyfarfodydd Dosbarth. Yr hyn a fwriedir yma ydyw, gwneuthur ychydig sylwadau yn unig am yr hyn sydd yn wybyddus o berthynas iddynt, fel rhagarweiniad i hanes yr eglwysi sydd yn dilyn. Amlwg ydyw fod y cynllun o drefnu y sir yn ddosbarthiadau wedi ei fabwysiadu er's amser pell yn ol. Yn 1840 y rhanwyd Sir Feirionydd yn ddau Gyfarfod Miso!; ond yr oedd Gorllewin Meirionydd wedi ei ranu yn bedwar dosbarth ryw gymaint yn fwy nag ugain mlynedd yn flaenorol i hyny. Y tebyg ydyw mai mewn cysylltiad â'r Cyfarfodydd Ysgolion y gwnaed y dosbarthiad i ddechreu, ac yr oedd y rhai hyn wedi eu sefydlu yn y pen hwn o'r sir, fel y gwelwyd, yn rhywle oddeutu 1816, neu beth yn gynt. Yr hanes cyntaf am y pedwar dosbarth, fel y cyfryw, ydyw yn 1820, pan oedd trefniad y Cyfarfodydd Ysgolion yn cael ei adolygu yn Nghymdeithasfa Dolgellau y flwyddyn hono. Cymerwyd mantais ar y rhaniad a wnaethid ar yr ysgolion er mwyn cyfleusdra i gynal Cyfarfodydd Ysgolion bob chwech wythnos neu ddeufis, i fod yn rhaniad ar yr eglwysi i ddibenion cyffelyb, sef i swyddogion eglwysig ymgyfarfod yn awr a phryd arall i ymgynghori o berthynas i'w hachosion hwythau. Er, hwyrach, y byddai swyddogion ychydig o eglwysi agosaf at eu gilydd yn ymgyfarfod yn flaenorol i hyn. Y mae pedwar dosbarth y rhan yma o'r sir yn aros yn awr fel yr oeddynt driugain a deg o flynyddau yn ol, oddieithr rhyw ychydig iawn o gyfnewidiadau a wnaethpwyd o dro i dro. Y mae yn ddealledig nad yw yn rheolaidd i eglwys ymadael oddiwrth un dosbarth ac ymuno â dosbarth arall, heb gydsyniad a chaniatad y Cyfarfod Misol.