Tudalen:Hanes ac ystyr enwau lleoedd yn Môn.pdf/41

Oddi ar Wicidestun
Ni brawfddarllenwyd y dudalen hon eto

Lleoedd yn Mon. 33 iaid at gristionogaeth ; claddwyd ef yn yr Iwerddon . Dywed rhai mai ystyr yr enw Llan Ddyfnan yw , Nant ddofn ."

Heb fod yn mhell oddiwrth yr eglwys y mae olion

hen ffordd Rufeinig i'w chanfod ; ei lled yw o bedair a'r ddeg i bymtheg troedfedd . Mae yn rhedeg i'r gogledd . orllewin yn nghyfeiriad Caergybi; a thybir iddi fod yn ymestyn unwaith o'r ffordd sydd yn arwain o lan y môr,

yn mhlwyf Penmon , ac yn hollol ar daws y plwyf hwn, byd yn agos i Tregaian Blas (Gaian ap Brychan ). Y amryw leoedd yn y plwyf hwn yn dwyn enwau sydd yn dangos fod y lle yn meddu cryn hynodrwydd yn yr hen amser, megys Clyddyn , Plyddyn, &c. mae

PlwYF LLANBEDR -Goch .

Saif y plwyf oddeutu saith milldir i'r gogledd-orllew in o Beaumaris. Yr un ydyw a

Llanbedr Mathafarn

Gwion Goch ;” gelwid ef felly, medd y diweddar hynaf iaethydd Sion William Prisiart, o Plas y Brain , am y bu yno dafarn

gan un Gwion ; a barna ef mai “ Llan

bedr-medd - dafarn -Gwion Goch’ydoedd yr enw ar y dech

reu : a bod medd -dafarn arall yn agos i Llanfair, yr hwn à elwid ar y cyfrif hwnw yn “ Llanbedr Mathafarn

Eithaf." Enwyd y lle hwn yn Llanbedr Mathafarn Wion ; h.y., clafdý Gwion Goch, neu , yn hytrach Inn , neu lo i groesawu dyeithriaid gan Gwion .

Plas Gronwy. - Tybir i'r lle hwn gael ei enwi oddi wrth Gronwy ap Gwion. Yn lled agos iddo yr oedd Croes Wion " : yr oedd yr hen gafn yn yr hwn y safai groes yn veledig oddeutu deng mlynedd yn ol, ar ben Gawdd yn agos i'r ffordd sydd yn troi i Blas Ithelwals

a'r groen ej hanan yo gareg aelwyd, yn mhlas Gronwy