Lleoedd yn Mon.
41
Mosoglon . - Ffermdy henafol ar derfyn Llanfair y Cwmwd, ond yn mhlwyf Llangeinwen. Tybia Mr. Rowlands fod gan y Derwyddon blanhigfa dderw yn y lle hwn ; olrheinia darddiad yr enw Mosoglan o'r gair Viscuo,” nen
Misseltoe," (v. and m . being promisci
ously used in ancient times), a plant the Druids highly venerated . “Mona Antiqua ,” tudal. 85.
Mae y lle hwn yn ddi-goed yn bresenol. Bu canghen o wehelyth Llywarch ap Bran yn cyfaneddu yma. Bod Drudan . — Tardda enw y faerdref hon, yn ol pob tebygolrwydd, oddiwrth y Derwyddon, y rhai fuont
anwaith yn perchenogi y lle ac yn preswylio ynddo. Ystyr y gair bod, ydyw trigfa ; Drudan (neu drudion) ydyw Derwyddon , felly yr ystyr yw , " Trigfa Derwydd on." Drudan oedd y nesaf mewn awdurdod at yr arch dderwydd.
Bu y faerdref hon yn meddiant brenhinoedd Prydain byd amser Elizabeth , pan y gwerthwyd, neu y rhodd wyd hi i H. Hughes, Ysw. , Plascoch (Queen's Attorney of North Wales ). Tref Bill.–Yr oedd y faerdref fechan hon ar y cyn taf yn cael ei galw yn “ Tre' meibion Pill,"—h.y. , Tre ’
meibion Phillips ; efallai oddiwrth Phillips mab annghy freithlawn Owain Gwynedd. Ar y cyntaf yr oedd yn ddinas freiniol yr perthyn i dywysogion gogledd Cymru, ac wedi hyny i freninoedd Lloegr. PLWYF LLANGAFFO .
Saif y plwyf hwn oddeutu chwe' milldir i'r gogledd Cysegrwyd yr eglwys i St. Caffo, mab i Caw o Brydain, yn y chweched ganrif, ac orllewin o Gaernarfon .
oddiwrth hwn y cafodd y plwyf yr enw ..
