Lleoedd yn Mon.
45
ynys hon , ac nid arosant yn hir ynddi un amser. Ond os wrth y Gwyddelod y meddylir y preswylwyr a ddaeth ant gyntaf iddi, fel y mae yn debygol, cyll y ddadl gynt
af ei grym ; oblegyd cyfansoddir y gair hwn o ddau air Cymraeg, sef gwydd a hela , y rhai efallai a ysgrifenid 'Gwyddelod ," i arwyddo dynion, ac yn enw cyffredin ar y preswylwyr cyntaf. Dywed Dr. W. 0. Pughe There is a tradition of Wales being once inhabited by the Gwyddelians, or more properly, its first inhabitans were 80 called: and the common people in speaking of it, ascribe
some ruins about the country under the names of “ Cytiau y Gwyddelod,” to them : and the foxes are said to have been their dogs, and the polecats their domestic cate, and the like.
Wedi i'r preswylwyr yma ymadael o'u preswylfeydd cyntaf, ac ymdaenu dros y wlad yn wahanol dylwythau , dechreuasant sefydlu eu hunain mewn adeiladau mwy a rhagoarch , y rhai cyn hir a elwid yn “ Bod , " neu
- Bodau," h.y, trigle neu le i fod ; ac, i wahanaethu y
naill oddiwrth y llall, cysylltwyd enwau y sylfaenwyr
neu'r adeiladwyr a'r gair Bod, megys, Bod - Eon, Bod
Ewryd, Bod-Edeyrn, Bod-Ychain, Bod-Filog, Fod. Owyr , &c.
Y bodau hyn, efallai, oedd y paif leoedd perthynol i bob ardal : a thebygol yw mai rhai yn meddu cryn ddy lanwad yn y wlad oedd preswylwyr y rhan fwyaf o honynt. Mae y gair Bodowyr yn tarddu o'r geiriau bod am
drigle ; ac ofydd am un yn mhlith y Derwyddon yn as tudio phisygwriaeth - ond yn awr defnyddir y gair am
un yn dysgu elfenau cyntaf barddoniaeth. Yr ystyr yw,
