Tudalen:Hanes ac ystyr enwau lleoedd yn Môn.pdf/57

Oddi ar Wicidestun
Ni brawfddarllenwyd y dudalen hon eto

Lleoedd уп Mon.

49

ion ap Cynwrig ap Madyn , Madog ap Iorwerth ap Ble ddyn, Iorwerth ap Howel ap Tegeryn Ddu, ynghyd a llawer eraill. Rhoddwyd ym monachlog Llanidan, ar ddydd Gwener, trwy awdurdod sedd y Tad Sanctaidd , yn y 34ain flwyddyn o deyrnasiad Edward III, Braint Lloegr, ym mlwyddyn ein Harglwydd 1360.” Gwelir oddiwrth yr ysgrif hon mai trefred Tre'r Beirdd sydd i'w ddeall wrth y Trefynerd dan sylw. Tref Arthen .-- Yr Arthen y cymerwyd yr enw oddi wrtho ar у dref hon oedd mab Cadrod Hardd ; ystyr yr

enw yw– Trigfa arthes ieuanc ,' (A bear's cub, or young one.)

Yr oedd gan Cadrod etifeddiaethau eang yn yr ynys hon : rhoddodd i Gwerid, ei cyntaf anedig , Trefadog , yn Tal -y -Bolion ; i Ednyfed, Tref Ednyfed , yn nghwmwd Llifon i Owen, Isefowen ; ac i Sandde ac Ithon, ei feib ion o'r ail wraig , Dref Fodafon ; a rhoddodd y dref hon i Arthen, ei fab ieuangaf.

Myfyrian . - Yr enw , mae yn bar debyg , a dardd o'r gair myfyr (meditation ) a cheir lle arall o gyffelyb ystyr yn agos i Geryg y Druidon, yn sir Ddinbych , sef Dyffryn Myfyr, h.y., dyffryn myfyrdod. Yr oedd y lle hwn ar y dechreu yn gysylltiedig â bwrdeisdref Porthamel ; y mae dau Myfyrian - uchaf ac isef. Rhai o'r enw Prya therch oedd yn y lle hwn gyntaf, cyn myn'd i Llanidan . (Myfyrian uchaf.)

Tref Wydrin . - Y mae yn dybygol i'r enw yma darddu

oddiwrth Gwydd -fryn ; yr ystyr yw , “ Trigfa uchel eg . lur” ( a conspicious eminence.) Berw , Biriw , neu Meriw . - Tarddai oddiwrth fod coed meryw yn tyfu yma - fel yr oedd Ysgeifog yn tarddu