Lleoedd yn Mon.
73
Rhufain i'w deiliaid gredu y pethau hyn eto. Efallai fod yr enw hwn yn tarddu oddiwrth “ Wladys,” sef "Claudia,"-hen enw arferedig ar fenywod gynt.
Y rheswm dros y syniad cyntaf ydyw , fod tebygrwydd yn unigrwydd a neilluedd y lle ; ac ystyr yr enw yn tueddu i gadarnhau y syniad mai sefydliad o'r fath fu yma.
Bryn Fendigaid . - Y mae y lle hwn yn sefyll wrth ochr у
ffordd sydd yn croesi y Tywyn o Aberffraw i
Llangadwaladr. Beth achosodd iddo gael yr enw hwn, nid oes sicrwydd, os nad oedd yn lle cysegredig gan y pabyddion .
Mae traddodiad fod amryw ddrwgweith
redwyr wedi eu dienyddio ar y bryn hwn yn amser y tywysogion . Cafwyd gweddillion dynol yma wrth
glirio y lle i godi ceryg - y rhai oeddynt weddillion y drwg-weithredwyr, fel y tybir .
Henllysoedd . — Ceir pedair o ffermydd yn y plwyf hwn dan
yr enwau Henllys ; sef Henllys Fawr, Henllys
Groes, Henllys Wen , a Phen Henllys . Dywedir mai yr
achos i'r lleoedd hyn gael eu galw yn Henllysoedd ydoedd, mai rhyw fath o lysoedd oeddynt yn amser y tywysogion .
Rhydd Dr, W.0. Pugh yn eri Eirlyfr, ddarnodiad o'r cyfryw lysoedd a fodolant y pryd hyny, dyma ydyw : " 1. Llys y brenin ; 2. Llys breyr ; hyny yw, Llys y
barwn ; 3. Llys Cwmwd ; 4. Llys benadur, Llys beun yddiol ; hyny yw, y prif neu y Pen llys ; 5. Llys dy
gynull; hyny yw, Llys galw yn nghyd ; 6. Llys ail goffa ; hyny yw, Llys gohiriad.” Y mae yn debyg mai rhai o'r llysoedd hyn fu yn y lleoedd uchod. Clafdy.-- Y mae lle hwn oddeutu hamer milldir yn y
