Tudalen:Hanes ac ystyr enwau lleoedd yn Môn.pdf/85

Oddi ar Wicidestun
Ni brawfddarllenwyd y dudalen hon eto

Lleoedd yn Mon.

77

PLWYF TREFDRAETH .

Mae y plwyf hwn oddeutu wyth milldir i'r de-orllewin . Langefni : arwydda yr enw- Tref ar lan traeth," ( the town or village near the sand ). Cysegrwyd yr eglwys i St. Beuno, oddeutu y chwech

ed ganrif. Y mae y fywioliaeth yn gysylltiedig a Llan gwyfan . PLWYF LLANGRISTIOLUS .

Saif y plwyf hwn oddeutu milldir-a-baner i'r de-or

Hewin o Langefni. Cafodd yr enw oddiwrth yr eglwys, yr hon a gy & egrwyd yn y seithfed ganrif i St. Cristiolus mab Hywel Fychan, ap Hywel Faig, a elwir Hywel Fachlog ap Emyr Llydaw. Yr ystyr yw , “ Llan -yr-en einiedig .”

Llangristiolus. - Y fywioliaeth eglwysig sydd gurad aeth wastadol mewn cysylltiad â Cerygceinwen, yn arch ddeoniaeth Môn ac esgobaeth Bangor, a than nawdd yr un Esgob, yr hwn sydd yn hawlio degwm y plwyf. Y mae yma leoedd addoliad gan y Trefnyddion Calfinaidd

a Wesleyaidd. Hefyd , ceir yma ysgol blwyfol rad, i ddysgu amryw blant i ddarllen ac ysgrifenu. Cynhelir hi mewn rhan gan ychydig waddoliadau a thanysgrif iadau .

Rhoddodd y Parch . Hugh Jones yn ei ewyllys 100p.; Parch . Dr. Lewis, 50p. ; ac amrywiol gymwynaswyr

Saill ychydig o symiad o arian , llog blynyddol pa rai sydd yn 17p. 108., ac a ddosranir yn mhlith tlodion y plwyf bob Nadolig. Ganwyd yn y plwyf hwn, ya y; i . 1648, Dr. Henry Maurice, o Goleg yr Iesu, y Rhydychain, a Margaret, Professor of Divinity yn y

Brif Ysgol hom. Hebryngodd ei noddwr ef - Syr Le