Tudalen:Hanes ac ystyr enwau lleoedd yn Môn.pdf/90

Oddi ar Wicidestun
Ni brawfddarllenwyd y dudalen hon eto

82

Hanes ac ystyr Enwau

Ond, pa un bynag o'r ddau syniad sydd yn gywir o berthynas i sefydliad yr wyl hon, y mae yn ddigon

hysbys ei bod o fri mawr gan y pabyddion pan enwyd

Wae pl ey u Gallewin

lleoedd ar yr un enw.

Gelwid y lle yn Bettws Rimmon - oddiwrth beth neu rundin, tr pwy, ni wyddis. Yr ystyr yw , “Ty Gweddi dyrchafed on ystyr ig." Y mae'r eglwys hon wedi myned yn adfeilion . sugydy.Gelwir y plwyf yn Ceirchiog, oblegyd fod y tir yn fwy Thite Ho,u Crynd cydnaws at dyfu y gronynau ceirch. ys PLWYF BODWROG .

Gorwedda y plwyf hwn oddeutu tair milldir o Lan

lentodd e it fileymwa

atrw

yd

gefni. Y mae y fywioliaeth yn guradiaeth barhaus yn archddeoniaeth Môn ac esgobaeth Bangor, ac ynnawdd prif-athraw a chyfeillion Coleg yr Iesu, Rhydychain, i'r hwn le y cyflwynwyd y degymau a'r elw gan Dr. Wynne, Cangellydd Llandaf, yn y fl. 1648, ar yr amod fod i

Hadri

ae Teran fil

By carv

aduol rb

bum '-swllt -a'r-hugain gael eu talu yn flynyddol i dlod ion y plwyf. Yn Rhydychain hefyd y penodir un (o'r ysgolorion ) i'r fywioliaeth. Cysegrwyd yr eglwys i St. ynallid aterion Twrog, efallai mab Ithel Hael o Lydaw , yr hwn a ddaeth gyda Cadfan i'r ynys hon : efe a wnaeth eglwys Llan . I a cy dwrog yn Arfon, a Maentwrog yn Meirion, os yr un ich i'r k ydyw .

Gellir tybied i'r eglwys hon gael ei hadeiladu oddeu

uglydd ;

tu y chweched ganrif. Ystyr yr enw yw “ Trigfa Gad Y mae lluniau tri tarw i'w gweled ynffenestr

Fagomn io wadog.

ddwyreiniol yr eglwys, yr hyn sydd yn lled arwyddo fod teulu y Bwloeiad, o Beaumaris, yn dwyn rhyw ber

sau par efid i

thynas a'r lle .

ffar vigwir

arn ."

na maer