Tudalen:Hynafiaethau Nant Nantlle.pdf/106

4

Yma wrth fedd Martha fâd—dagrau serch
Hyd y gro sy'n siarad ;
Iaith aml galon a'i theîmlad—ond gwrando,
Ni raid gofidio'n yr adgyfodiad.

Ar fedd. CiitherÌno, saerch Eben. gardd, ceir; yr FSA caitra, y di-
weddaf a ddetholwii ;—

O rwymau rhurinu marwol, “trwy Team.
Mewn trwsiad ysbrydol,
Hi dŵrìng, a'i llygredd yc.Ol, -
I 'stafell y llys dwyfol.

Mac yn yr hen fonwent hon doraeth ychwanegolo englynion, ond y
mwynieif yn imddol i'r rhai uehod mewn teilyngdod; a rhag blino y
darllenydd ni fydd î ni yma eu hadysgiîfio,

 

 

' PENNOD IV. A
Parhad Hanes Presennol.

'Yn y bennod hon, gyda pha un y terfynìr ein hymdroeh, cawn fyned.
rhagoin Î grybwyll am yolydig o 1eoedd neilldaol ebo o fewn eìn terfynau,
Gan i nì grybwyll yr oll aydd genym i'w grybwyll am Drws y coed, yn
nechreu y dosbarth. hwn, cawn ddechreu ein taith yn awr yn.

"NANTLLE.

Mae y llehwn ar lan y llyn, yn neillduol o gysgodol, isel, a ffrwyth-
lawn, ac yn cynnwys nifer led Juogog o dai trigìannol o adeiladwaith ddi-
weddar. Cafodd y lle ei enw oddiwrth Nantlle, palaady Tudur Goch, yr
hwn sydd eto yn gyfan ; yn ymyl eí gefn y safai y gegin, yr hwn, fel y
tybid yn gyffredin, ydoedd yn rhan, o leiaf, o'r hen lys tywysogol.
Gresyn oedd difrodi yr hen balasdy hwnw, gŵn y bnasai ar gyfrif eî ood-
ran yn meddu ar Íwy o ddyddordeb nag unrhyw adeilad arall yn y
gymydogaeth, Uwchlaw y lo hwn ar fron y Cilgwyn, mewn lle a elwir
Cae'r Cilgwyn, y mae olion cloddiau eang a llydain, y neill yn ymgodi
uwchlaw y Ilall mewn pellder penodol oddiwrth eu gilydd, Nid oes
genym unrhyw fantaìs ì ffurfìo barn am yr,olion yma, ond dywed tra-
ddodiad yn y gymydogaeth fod llwyth lluosog o'n hynafiaid wedi ymaef-
ydlu yma mewn amser tra boreuol, sef pan oeddynt yn ymsymud yn
finteioedd crwydrol, ac yn adeiladu mathau o bebyll anghelfydd o hesg, a
chlai, a gwiail, ar lanou y llynau a'r afonydd, gan ymborthi ar ffrwyth-
ydd, pysgod, a helwriaeth. Y prif adeiladau yn Nantlle ydyw y Bala-
deulyn, preswylfod John Lloyd Jones, ysw., mab hynaf y diweddar