2 19
osiad gwych, yn cynnwys amrywiol ddapluniau mêwn gwydr lliwiodtg. “Yn y pên gorllewinol ymgyfyd twr ysgwar, yn 75 troedfedd ô uchddr, Ar y muriaii, yn neîllduol tu fewn î'r gangell, y mwe amryw o gof feini Jhelrdd. O amgylch y gwngell, av gyfer yr allor, y mae 14 o hen eistedd eoedd. mynachaidd, â llun Min gwyneb mynach wedi ei gerfio ar du blaen yr ast«ll sydd thwng bob eisteddle, Yn y niur, ar y tu dehau i'r allor,y mae ynoeyrhona ddaliai y dwfr sanctaidd, a cherllaw iddi drî'o dyllau addurnedig yn y mur, yn y rhal yr eisteddai yr offeirinÌd gweinyddol. 'Yr oedd gynt, rhwng corff yr eglwys a'r gangell, lofft yn cael eî chynnal gan golofnau addurnol a rhwydwaith fwaog, yr hon, modd bynag. erbyn dyn sydd wedi eî thynu ymaith. 'Addurnir y muriau gan amryw gof- ddalenau caboledig, ac y mae yr oll yn gwasanaethu er gwneyd yr adeilad hon yn un o'r €emlau helaethaf a godidocaf yn y Dywysogaeth,
'Wrth ystlys ddeheuol yr eglwys y mae Capel Beuno, nêu Eglwys y. “Bedd. Y mae yr adeilad yma yn cael eì gysylltu â'r eglwys gan fynedfa “Gywell tus.phum' lìath o hyd, yn doedlg â cheryg mawrion, ao o ym-
ddangosiad llawer henach na'r eglwys na'r capel, Ymddengys mai yn
mheên rhyw gymaint o amser ar ol yr eglwys yr adeiladwyd y capel : , oblegid y mae Lelsnd, with son am yr eglwys, yr hon oedd bron yn (newydd yn ei amser ef, yn cyfeirlo at yr ben «glwys adfellledig yn yr hon y gorweddai llwch y nawdd sant enwog. Yr oedd yn weledig yn nechreu y ganrìf hon feddfaen mawr yn nghanol y eapel, a elwid Bedd ABeuno; ond tus yr adeg hono darfu i Arglwydd Newborough osod dyn- don &r waith í gloddio iddo, mewn gobaith dyfod o.yd I esgyrn y sant a rhyw greirian cysegredig erefll Drylliwyd y maen oedd arnoiryw raddau; ac y mae golygydd 'Cyff Beuno' yn crybwyll iddo f weled rhanau o'r hen faeh gan ryw grydd o'r pentref yn galan hogi! Yr oedd. ffenestr fawr Uapel Beuno yn addurnedig ar y cyntaf gân amrywiol ddarluniau o'r pethau hynôttâf a gymerasint le yn. mywyd y mant; yn awr, modd bynog, gwydr cyffredîn sydd yno.
Ychydig i'r gorllewin y mae Ffynon Beuno, yr hon sydd wedí el Bam- gylchu 8 mur pedair onglog, nwchlaw dwy lath o uchder, Amgylchir hi hefyd gwn eisteddleoedd n grisiau, ond yn awr y mae y muriau yn adfeil- dedig. Ynyffynnon hon arfêrid trôci babanod, ao ercill ag y byddai Thyw nycbdod neu afiechyd arnynt, ac wedi hyny gosodid hwy i orwedd droe nos ar fedd-faen Beuno yn ei gapel; oblegid yr ôedd y werin gynt yn ddigon ofergoelwg i gredu fod rhyw fath o gyfaredd yn perthyn i'r bedd, fel yr iachaî pob clefyd wrth i'r dyoddefydd gael eî ddwyn î gyff- yrddiad fel hyn âg ef. Y cyfryw oedd eu cred mewn arferiad ag a ystyrid yn awr yn ddigonol achos o drano6digaeth. O'r ffyrmnon lion y mae trigollon presennol pentref Clynnog yn casldwfri'w yfod,ac y mao o'r ansawdd iachusaf a phuraf.
“ y festri berthynol ì'r eglwys hon cedwir hen dodrefnyn. rhyfedd a a
wir Cyff B uno. Cist ydyw, wedi eî gwneyd o un dam o bren, a'i heit an a rhan eî arwyneb wediellifio allan i fud yn gauad arno, /Y mae glasbìwu cryfion o haiain am y gwyneb a'í oohraui, a bdllt 'o arn yn rhedeg trwy dar o hospenad acy rha y mì tì o glau, a'r
