Tudalen:Hynafiaethau Nant Nantlle.pdf/38

Oddi ar Wicidestun
Ni brawfddarllenwyd y dudalen hon eto

2

    • Eryr deuben âu, a'i adenydd ar led yn y maes gwjn ; yn 90, podwnr

«napstaff cnyocloe, tanllyd, coohìon yn. y maes gwyn ; y Sydd fel yr ail, a'r 4ydd fel y cyntaf ; a thros y cwbl ar yr arfaes wen, ooex.a throed du," Gywells nylfaenì oì annedd yn agos i Ffynnon Cilmyn, ar dir, y Plas New- ydd, o fewn dyffryn y Llifon,.e cherllaw y fan y mae palss adau presennol y Glynllifon,

  • Oferedd fyddai î nî gaísio dilyn llinach Cilmyn Droed-ddu ì waered i'r

pendefig presennol. Gall y sawl a ewyllysio wneyd hyny weled yr ach- yddyddiaeth wedi eu trefnu mewn ysgrif o eiddo: Gwilym Lleyn, ac a ymddangosodd yn y rhifyn am Mawrth, 1863, o 'Olud yr Oes.” Ei Roll ddisgynyddion oeddynt yn rhaî doeth, ac enwog am eu gallu £ drin, «yfreithian gwladol ac oglwysig._ Cymhaeldodd amryw ohonynt y safle- oedd uwchaf mewn dysgeidiaeth, a'r swyddau uchaf yn y Llys a'r Eg- lwys, gan ddefnyddio y cyfleusterau hyny í ymgyfoethogi dros fesur, fel y cawn weled yn ol llaw. Yr wythfed o ddisgynyddion Cilmin a elwid Morgensu Ynad, o Dref y Dinlle, ydoedd yn enwog iawn fel cyfreithiwr, Ymddengys ei fod ef, a'i fab Cyfnerth, yn mysg y deuddeg henadnriaid: 5 ddetholwyd gan Hywol Dda i ad-drefnu cyfreithiau y deyrnas, a ohyf- amsoddodd Cyfnerth lyfr galluog ar y cyfreithiau, yr hwn ellir weled hyd heddyw mewn rhai hen lyfrgelloe3d yn ysgrifenedig ar femrwn, Gellir enwi hefyd Morgenau ap Madog, Ynad, Morgan Ynad ap Meirig, & Madoc Goch Ynad, yn mhlith disgynyddion Cilmin oeddynt yn enwog iawn êm eu gallu í esbonio $& thrin cyfreithiau,

Cyrhaeddodd amry» o'r tenlu hwn safleodd uchel mewn. dysgeidiaeth. acenwogrwydd, yn mhlith y rhai y gellirnodi Maurfce Glynn, mab hynaf “Robert ab Meredydd ab Hwlcyn Llwyd, o'r Glynllifon a Nantlle, Caf- odd cì ddwyn i fyny yn Rhydychain, lle derbyniodd y gradd o LL.D, ar gyfrif ôì ddawn yn ymârin'& deddfau Eglwysig meu Ganonaidd, Dyr- chafwyd ef yn gynar ì arehddiaconiaeth Bangor, a than gysgod .y swydd hon meddiannodd ddegymau Elanor a Denîo yn Lleyn, âchyfran o Gaerhun, ar afon Conwy. Heblaw hyn dyìifodd i'w dry- orau ddegymnu saìth o Eglwysi Mon, sef Llansadwrn, Llanddeusant, Llanfairynghornwy, Llanrhwydrus, Llanfflewin, Llanbabo, a_Llangad- waladr; a chwanegwyd atynt Llaniestyn, Penllech, Bodferin; a Llan- degwning, yn Lleyn. Chwanegwyd eto ystafell ag elw mawr perthynol iddi yn Eglwys Gadeiriol Caergybì ; ond nî? perodd ariangarwch er hyny, canys efe a gafodd ystafell werthfawr aunll o fewn Esgobaeth ac Eglwys Ty Ddewi, lle diweddodd ei oes yn y Bwyddyn 1525, megys yystì» eb gareg fedd yn y gafoll ogleddol o'r Eglwyn ardderchog Bono,

“Llwyddiant cyffelyb. ddilynodd eì frawd William Glynn, Gyr« haeddodd yntsu y gradd o LL.D., a,dyrchafwyd.ef i archddiaeonaeth Meirion, gyda degymau Llandudno yn nglyn wrthi ; ond gan y barnwyd fod ei chynnysgaeth yn lled ysgafn, rhoddwyd Bglwys Rhodyw, nem Lanllyfni, yn y clorian i'w chodi yn y scsïe esgobawl, Ar ei ymadawlad o'r eglwysi hyn, yn yflwyddyn 1592, efe a ddyrchafwydiarchddiaeon-. iaeth Mon; ac ar gyfer hyny cafodd feddiant o ddegymau Amlwch, Llanwenllwyfo, Cerrigeeinwen, a Llangristiolud, Yr un amaer eî6,»