]
] <poem> ]
]
48
immoderate passion for literary enjoyments. Having stored his mind with an infinite variety of koowledge and general information , well
digested and arranged in the memory , he seemed always very ready to impart it to others, either through the press, or by oral delivery in lec
turing and conversation .” Wedi gwanwyn a haf gwych ac addawol, daeth pruddfeddyliau yn tarddu o afiachusrwydd i orlethu ei enaid
athrylithgar, nes ei ddyeithriobron yn llwyr oddiwrth bób cymdeithas ac ymdrech am y pedair blynedd diweddaf o'i yrfa. Ar foreu Sadwrn yn mis Tachwedd, 1862, hunodd yn dawel i brofi gwirionedd llinellau a fyn. ych goffeid ganddo yn anterth ei drallodion.
“ Wyf iach o bob afiechyd, Ac yn fy medd gwyn fy myd." Yn foneddwr o alluoedd anghyffredin fel llenor a chelfyddydwr, ysbeil iwyd Cymru o un o'r rhai mwyaf gobeithiol o'i meibion, trwy ei flyn yddoedd o gystudd a'i farwolaeth anamserol. Claddwyd ef yn mynwent. Clynnog yn agos i fedd ei gyfaill, Eben Fardd ; ac y mae gwyddfa hardd ar ei fedd, a'r ddwy linell a goffâwyd yn gerfiedig arni. Nid oedd ond 41 mlwydd oed .
EBEN FARDD . - Y mae enw Mr. Ebenezer Thomas, neu Eben Fardd , yn gysylltiedig â'r gymydogaeth hon erºs llawer o flynyddoedd, ac mor gyhoeddus trwy bob rhan o Gymru , fel mai afreidiol i ni fanylu ar ei. hanes . Dechreuodd ei gysylltiad â'r Nant yma tua'r flwyddyn 1827 , pan ddaeth i gadw ysgol ddyddiol i Gapel Beuno yn llanc gwladaidd ac yswil yr olwg arno. Wedi bod yn y lle hwnw am tuag 16eg o flynyddoedd symudwyd yr ysgol i gapel newydd y Methodistiaid gerllaw y pentref, lle bu yntau yn athraw ynddi hyd ddiwedd ei oes. Rboddodd rybydd o'i
fwriad iymadael rai gweithiau - unwaith penderfynodd symud i Borth madog ; ond y wlad a gyfododd ei llais i'w attal, a'r pryd hyny y
darfu i gyfarfodydd misol Lleyn, ac Eifionydd , ac Arfon bennodi swm blynyddol o gyflog iddo am aros yn Nghlynnog, er mwyn rhoddi cyf leusdra i ymgeiswyr am y weinidogaeth gael addysg ragbarotoawl cyn myned i Athrofa. Prif ddiffyg Eben fel ysgolfeistr oedd tynerwch ei ddysgyblaeth. Byddai weithiau yn ymgolli mor lwyr yn nghanol
creadigaethau ysblenydd ei ddychymyg barddonol, nes anghofio pawb & phobpeth o'i amgylch ; er hyny yr oedd ar bawb o'i blant ofn ei ddigio fel digio tad ; a chof genym weled rhai ohonynt yn wylo yn hidl pan
awgrymodd efe iddynt ei fwriad i'w gadael. Efe oedd tad y cyfarfodydd llenyddol ; a chynnaliwyd y cyntaf ohonynt yn y wlad hon, yn nghapel y Methodistiaid yn Nghlynnog , lle yr oedd y bardd yn gweithredu fel
beirniad a chyfarwyddwr. Ymledodd y meddylddrych yn fuan dros y wlad, ac y maent eto yn hynod o boblogaidd. Cynnelir ef yn flynyddol
yn Nghlynnog bob dydd Llun y Sulgwyn hyd heddyw . O ran ffurf ei gorff yr oedd
yn dal a luniaidd, talcen uchel a llydan ; ac yn ei
flyuyddoedd olaf yr oedd yn gadael ei farf yn llaes a thrybrith. Gwisgai bob amser yn drefnus, ond yn wladaidd. Ymddangosai ar y cyntaf yn ]
] <poem> ]
]
