'6l Toegr hefyd, pryd yr hotiai gwraig-â'r enw Johanua Southeott êi bbil yn feichiog ar y Meseîah, a cheìd luaws mawr a gredent hefyd i'r cabledd a'r ynfydrwydd hwnw!
- Eu" DAFIRD Y GELL —Êr ys tna 250 o flynyddoedd yn ol, yi oeâd
yn byw yn y Gelliffryds gwpl ystnala, nodedig o gyfoethog a. chybydd- -yd. Enw-y gŵr oedd.Dafydd Gruffydd, ac enw'r wrâig oedd Elin. Dafydd.' Yr oeddynt yn daid a nain ìi Angharad James, y sonïwyd am dani mewn pennod flaenorol. Nid oes genym ddîm i'w ddyweyd am yr chen ŵr, amgen na' fod yn lloi gybyddlyd, sc wedillwyddo î gasglu gyfoeth a ystyrid yn swm mawr yb y dyddiau hyny, Dywedir eì foâ, pan yn glaf yn niwedd ei oos, wedi anfon am gyfreithiwr ì wneyd el
ewyllys, Dechreuodl y gŵr claf enwî rhyw symîau anferth ì hwn a'r Hail, feì y penderfynodd y cyfreithîwr mai' dyrŷsu yr oedd. “Mia alwaf yma yfory,” ebe'r cyfreithiwr, “dichon y byddwch yn well. “Y d——mawr,” ebe'r cîaf, “ai meddwl yr ydych fy mod yn yrallgof ?” iAc-efê a archodd í ryw un agor y dyawer oedd. yn, yr ystafell, lle yr oedd. ycyfoeth mawr y cyfeiriai aîo yn gorwedd. Weâleìfoddionifel hyn. aetb: y cyfreithìwr yn mlaen â'i ddyledswydd, Ond yr oedd Elin Dafydd yiirhagorì ar yr hen ŵr mewn cybydd-dra, fel y prŵwf yr hanes cati- fynol :—Un tro danforiodd. boneddwr oedd yn perchen tír yn y ma er was yma ar neges, ac a roddodd yn eî law haner coron, gan orchym; iddo ef roddi i'r tylotaf a welai yn Nant Namillo, Wedi eirch ym ddyfal am' wrthddrych priodol ì dderbyn yr elusen yma, o'r diwedd. gweli y gwa hen wraig yn el brigwydd ar y tân. Yr oedd eì gwisg gatpÌog drosti, ei Bosanau yn gandryll, a'r gwas a roddodd iddi yr haner oaron, yr hon erbyn edrycb, nid oedd yn neb amgen nag Elin Dafydd y G«lli. Pan ybyddaì yn gwlawio, yn enwedig ar ol sychder, byddaì yr. “hen wraig yn arferol o ymdreiglo o dan fargod y by, a'r dyferynau. breision yn disgyn arnì, a hithau yn llefain, “llaeth amenynimì.” Ar 3 Suliau gellid eí gweled yn myned i fyny gyda'i rhaw a'i noe rhyngddì. a. Llyn a Ffynonau, i droì y dwfr o'r ddyfrffos, ac i ddal y pysgod gyda'r noe, Dygwyd amlilonaid noe i lawr i'r G«lli ar y Sabboth yn y modd.
“hwn, Dywedir mai i Elin Dafydd y daeth tô gyntaf erioed yn y gy- mydogaeth hon. Yr oedd i'r hem wraîg ddwy nith yn byw yn y Werddon, y rhaî a ddaethant ì ymweled & hi i'r Gelli, a chyda hwy. dygasant bwys o d6 yn anrheg i'w mhobryb, Pan ddaeth amser gwneyd. -y îŵ, yr hen wraig, gan na wyddai ya fodd i'w goginio yn well, a'i rhoddee- “igyd mewn crothan i'w ferwi, ac wedl tywallt ymaith y dwfr a gyfod- odd y dail ar y treiswyiau co«d i'w fwyta ! yr hyn a greodd gryn hwyl i'r boneddigesau, a cholled anaele ar y pwys tê. Ond gwelwn fod Elin Dafydd yn myned a mwy na'i rhan o'n gofod. Yr oedd i'r hen gwpl dan o feibion, un o ba ral a briododd ferch Tan y castell, Dolyddelen, “aê ô'r brìodas hon y dellìlodd Angharad James, y wraìg athrylithgar y cyfeiriwyd ati, BON CAERONWY,— Uwchlaw y Gelliffryda y mae Caeronwy, lle yr eedd hen brydydd rhagorol yn byw tna dechreu y ganrif bretennol, Yr
