Tudalen:Mabinogion J M Edwards Cyf 1.pdf/69

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

"Mi a wyliaf y maes heno," ebe ef. I wylio'r maes yr aeth. Ac fel yr oedd yn gwylio'r maes hanner nos, dyma y twrf mwyaf yn y byd. Fel y daliwyd lleidrEdrychodd yntau, a gwelodd dorf ddi-rif o lygod, nid oedd gyfrif na mesur arnynt. Ac ni wyddai beth ydoedd nes oedd y llygod wedi ymsaethu i'r maes, a phob un yn dringo ar hyd y gwelltyn, gan ei dynnu i lawr gyda hi, ac yn torri y dywysen, ac yn ymsaethu a'r dywysen ymaith, a gadael y gwelltyn yno. Ac ni wyddai ef fod un gwelltyn yno na bai lygoden am bob un, a chymerent eu hynt ymaith a'r tywysennau ganddynt.

Ac yna rhwng digter a llid, rhedodd ymhlith y llygod; ond ni allai ddal ei olwg ar yr un ohonynt, mwy nag ar wybed neu adar yr awyr, eithr un a welai mor drom fel mai prin y medrai gerdded. Cerddodd ar ol honno, a'i dal a wnaeth, a'i dodi yn ei faneg. Rhwymodd enau y faneg â llinyn, ac aeth a hi gydag ef, ac aeth i'r llys. Daeth i'r ystafell yr oedd Cicfa ynddi. Cynheuodd dân, a rhoddodd y faneg wrth linyn ar yr hoel.

Beth sydd yna, arglwydd ? ebe Cicfa.

Lleidr," ebe yntau, a gefais yn lladrata oddi arnaf."

"Pa ryw leidr, arglwydd, a allet ti ei ddodi yn dy faneg ? ebe hi.

"Dyma'r holl hanes," ebe yntau; a mynegodd iddi fel y difethwyd ac y difwynwyd ei feysydd, ac fel y daeth y llygod i'w faes diweddaf yn ei Fel y bu erfyn am fywyd llygoden wydd, "ac un ohonynt oedd amdrom, a daliais innau hi,—honno sydd yn fy maneg, a mi a'i crogaf hi yfory. Ac myn fy nghyffes i Dduw," ebai ef, pe daliaswn yr oll mi a'u crogaswn."