Tudalen:Mabinogion J M Edwards Cyf 1.pdf/99

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

'Ie," ebe yntau," teg yw i mi wneuthur hynny. Fy ngwŷr—da cywir a'm teulu a'm brodyr maeth, a oes ohonoch chwi a gymero yr ergyd drosof fi?"

"Nag oes, yn ddiau," ebe hwythau.

Ac o achos gomedd ohonynt hwy ddioddef un ergyd dros eu harglwydd, y gelwir hwythau er hynny hyd heddyw, "Trydydd Aniwair Deulu."

"Ie," ebe ef, "mi a'i cymeraf."

Ac yna y daethant ill dau hyd ar lan yr afon Gynfael, ac yna y safodd Cronw yn y lle yr oedd Llew Llaw Gyffes pan y tarawyd ef, a Llew yn y lle yr oedd yntau. Ac yna y dywedodd Fel y cosbwyd Gronw Pebyr Gronw Pebyr wrth Llew,—

Arglwydd," ebe ef, "gan mai o ddrwg ystryw gwraig y gwnaethum i iti a wnaethum, minnau a archaf i ti, er Duw, llech a welaf ar lan yr afon, adael im ddodi honno rhyngof a'r ddyrnod ?

"Yn ddiau," ebe Llew, ni'th omeddaf o hynny."

"Ie," ebe ef, "Duw a dalo it."

Ac yna y cymerth Gronw y llech, ac a'i dodes rhyngddo â'r ergyd. Ac yna y tarawodd Llew ef â'r bar, gan wanu y llech drwyddi, ac yntau drwyddo oni thorrodd ei gefn. Ac yna y lladdwyd Gronw Pebyr.

Ac yno y mae y llech ar lan afon Gynfael yn Ardudwy a'r twll drwyddi, ac o achos hynny y gelwir hi eto Llech Gronw.

Yntau, Llew Llaw Gyffes, eilwaith a oresgynnodd y wlad, ac a'i gwladychodd yn llwyddiannus. A dywed y chwedl iddo ef fod wedi hynny yn arglwydd ar Wynedd.

Ac felly y terfyna y gainc hon o'r Mabinogi.

DIWEDD