Tudalen:Methodistiaeth Cymru Cyfrol I.djvu/133

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Ymddengys i Richard Tibbot gael ei eni Ionawr 18, 1719, yn mhlwyf Llanbrynmair, mewn lle a elwid Hafod-y-pant. Ymddengys fod rhieni y gŵr hwn yn rhai hynod yn eu hoes, am y rhoddent brofion o dduwioldeb. Nid oedd, y pryd hwnw, nemawr o'u cyffelyb yn yr holl wlad o'u hamgylch. Ganwyd iddynt chwech o blant, a chawsant yr anrhydedd o weled pump o honynt yn alwedigion Iesu Grist. Bu y pump fyw i oedran teg, ac yn addurn i'w proffes; ac ymadawsant oll â'r byd hwn mewn tangnefedd, yn llawn o ddyddiau.

Richard oedd yr ieuangaf o honynt. Yr oedd y bachgen hwn yn ofni yr Arglwydd o'i febyd, a derbyniwyd ef i gymundeb cyn bod yn 15 oed. Yr oedd, felly, mewn cymundeb eglwysig dros dair blynedd cyn i Harris a Rowlands ddechreu pregethu yr efengyl. Dywedir ei fod, tua'r amser y cafodd aelodaeth eglwysig, wedi ei ddiddyfnu mor llwyr oddiwrth ofalon bydol, ac wedi ei lyncu mor llwyr mewn myfyrdod a gweddi, er ieuanged ydoedd, nes ydoedd rhai yn amheu am ei synwyr. Prynai neu benthyciai bob llyfr o werth o fewn ei gyrhaedd, gan mor angherddol y sychedai am wybodaeth; a thrwy lafur cyson, a diwydrwydd dyfal, cyrhaeddodd wybodaeth helaeth o'r Lladin a'r Groeg; ac nid oedd, ychwaith, yn gwbl anhyddysg yn yr Hebraeg.

Dywedir iddo ddechreu pregethu cyn ei fod yn llawn 20 oed. Felly, rhaid ei fod yn dechreu pregethu rywbryd yn y fl. 1738, sef tua'r un amser ag yr oedd Harris a Rowlands yn dechreu dod i sylw; ond ni ddywedir wrthym gyda phwy. Tebyg ydyw mai gyda'r Annibynwyr; oblegid gyda hwy y bernir fod ei rieni. Y pryd hyny yr oedd cynulleidfa fechan o honynt yn Llanbrynmair, i'r hon yr oedd Lewis Rees yn weinidog. Daethai Lewis Rees i'r ardal yn y fl. 1734, fel y bernir; a bu yn gwasanaethu i'r ddiadell fechan hòno am bedair blynedd cyn ei ordeinio. Yn y fl. 1739 yr adeiladwyd y capel, ac yn yr un flwyddyn y dechreuodd Richard Tibbot bregethu. Dyma'r flwyddyn hefyd y daeth Howel Harris gyntaf i'r Gogledd. Gallwn ddyfalu fod y gŵr hwnw wedi ymweled aml waith â Llanbrynmair a'i hamgylchoedd, gan nad oedd ffordd faith iawn o Drefeca yno, a chan y caniateid iddo bregethu yn yr ardal hon yn ddiwarafun. Sicr genyf fod Tibbot ieuanc a duwiol wedi cael cyfleusdra i'w wrando rai gweithiau, o'r fl. 1739 y'mlaen.

Trwy ryw foddion neu gilydd, aeth Tibbot yn y fl. 1741 i ysgol y Parch. Griffith Jones, Llanddowror, yr hwn yr oedd ei enw yn uchel yn mhlith pawb o bob enwad, a garent y gwirionedd. Dichon fod Lewis Rees wedi crybwyll am y fath un wrth y gŵr ieuanc; neu fod gweinidogaeth gyffrous Howel Harris, yr hwn hefyd a gyfrifid yn eglwyswr, wedi codi rhyw awyddfryd ynddo i fyned i Landdowror. Fe fu dan addysgiad Mr. Jones am ryw ysbaid ansicr; ac fe allai, dros ryw dymhor byr, yn cadw ysgol yn nghymydogaeth Llanddowror. Ond ni allai fod yn Llanddowror yn hir, os yn y fil. 1741 yr aethai yno; oblegid yr ydym yn cael fod sylw arno gan y Methodistiaid yn eu cymdeithasfa gyntaf, yr hon a gynaliwyd yn Watford, swydd Forganwg, Ionawr 5ed a'r 6ed, 1742. Yn nghofnodau y Gymdeithasfa hóno y derllenwn fel hyn :—