O'iG IIANESIAETH Y S1K0EDD. [dOSB. IV.
A tlira yr yiloedd yn y Ue hwu yr ynmuodd â'r gymdeithas eglwysig per- thyuol i'r Methodistiaid yu y Bahi, a pliarhaodd yu aelod o honi dros hoU weddül ei oes, ysbaid mwy ua tliriugain mlynedd.
Yr oedd Dafydd Cadwaladr tiuig 28 mlwydd oed cyn iddo roi cais ar bregethu ; ac wedi y tro cyutaf y ceisiodd at lefaru yn gyhoeddus, fe fu bwlch o ddwy ílynedd, cyn iddo ymosod eilwaith ar y gorchwyl, a pliarhau ynddo. Yr oedd gŵr arall yn gyd-oeswr ac yu gymydog iddo yn y Bala, o'r enw Dafydd Edward, yr hwn a gyd-gychwynodd ag ef gyda'r gwaith o bregethu. Aunogwyd y ddau hyn, gau yr hybarch John Evaus, i fyned i gynal moddiou ryw Sabboth i Laugwm a Cherig-y-druidion ; neu mewn gair, i fyned yno i bregethu. Ar ei annogaeth, hwy a aethant, ac ar y ífordd yno cytunasant â'u gUydd, i Dafydd Cadwaladr ddeclu-eu jv oedfa yn Llangwm, a Dafydd Edward bregethu; ac feUy y bu. A thra yr ydoedd yr claf yn pregethu, gresynai Dafydd Cadwaladr yn fawr drosto, gan mor ddiamcan a difedr y tybiai ei fod ; a chan feddwl ynddo ei hun yn ddiau, y gaUai ef wneyd yn Hawer gweU. Ar y íl'ordd i'r oedfa nesaf, cytunwyd i'r un a weddiodd o'r blaen gael pregethu yn awr ; a chafodd Dafydd Cadwaladr gyfleusdra i brofì, ac i arddaugos, pa faint o fccb-usrwydd a feddai yutau. Ond ei dystiolaeth yn y diwedd oedd, " Os gwael ydoedd yn Llangwm, yr ydoedd yn Uawer iawn gwaelach yn Ngherig-y-druidion."
Ee fu bwlch o ddwy fiynedd ar ol hyn yn ngweiuidogaeth Dafydd Cadwal- adr, gau gymaint y gwTthdatìiad a brofasai yu ei awyddfryd, trwy y cais cyutaf ac auuybeu hwu. Ond anuogwyd ef eilwaith gT.u Mr. T. Eoulkes o'r Bala, i fyued i LaudriUo a Lhiuarmon i bregethu, yn ei le ef. Y tro hwn cafodd lawer mwy o rwyddineb nag a ddysgwyUasai ; a pharhaodd gyda'r gwaith o hyny hyd ddiwedd ei oes. Yn mlieu tua dau íis ar ol hyn, cafodd ar eifeddwl fyned i ryw gymdeithasfa yu y Deheubarth. Yn y gymdeithasfa hon, euwyd ef yn un i bregethu, yr hyn a ddisgynodd arno yn annysgwyUadwy iawn, a chan ei ieuenctyd yn y gwaith, parodd gyíFro auarferol yn ei feddwl. LUthrodd yn ddirgelaidd i íFordd, ac ni welwyd ef hyd onid oedd yn amser i fyned i gysgu. Ar waith y brodyr jti ei hoU yu mha le y buasai, addefodd ei fod unwaith wedi bwriadu dianc adi-ef, oud i ail-ystyriaeth ei attal, rhag y buasai yu pechu trwy hyuy. Ni chymerai na thamaid na Uymaid; a dywedaiy gŵr ag oedd yn cysgu yn yr un ystafeU ag ef, mai gweddio y bu trwy y nos ! Tranoeth, fe'i " gwisgwyd ef â nerth o'r uchelder." Ehoddwyd iddo ddrws ymadrodd, fel y gallodd agoryd ei euau yn liŷ i liysbysu dirgelwch yi' efengyl." Corouwyd ei weinidogaeth y tro hwn ag ardderchogrwydd anar- ferol, a disgynodd ar y gwrandawyr gyda nerth anorchfygol, nes oedd y cwrdd yn gyíFelyb i'r un yu Jerusalem, ar ŵyl y Pentecost ; y bobl gau bigiadau dwysion argyhoeddiad, yn llefain yn groch, " Pa beth a wnawn ni? "
Yr ocdd Dafydd Cadwaladr yn bregethwr hynod. Am flynyddoedd cyntaf ei weiuidogaeth, yr oedd ei bregetliau yn eöro a chyíFrous iawu. Gosodai ger bron ddrwg ysgeler pechod, ac echryslonrwydd y gosb hacddiannol iddo, niewn ymadroddion ncrthol, a chyda golcuui taubaid, fel raai aufyuych y
