gwpan i'w wefusau, er y gwyddai fod y diferyn o de a oedd ynddo yn oer erbyn hyn.
"'Faint ydi hi o'r gloch, John?" gofynnodd Ifan Môn imi.
"Mae hi'n tynnu at hannar awr wedi deuddag. Pryd mae'r cynhebrwng?"
"Am ddau. Rhaid imi gychwyn . . . Wel, da boch chi 'rŵan."
Yr oedd bron wrth y drws pan alwodd fy nhad arno.
"Ifan! "
" Ia, Robat?"
"Aros am funud. Yr ydw' i'n meddwl y do' i hefo chdi."
"I'r cynhebrwng?"
"Na, adra at y tân. 'Dydw' i ddim yn teimlo'n hannar da, wel'di. Mae arna' i ofn bod yr hen ddoctor 'na yn 'i le, fachgen."
"Wel, am wn i nad wyt ti'n gwneud yn gall, Robat, os nad wyt ti'n teimlo'n extra. Tyd, mi awn ni'n ara' deg."
Euthum hefo hwy ar hyd y bonc at wal y Neidr. Sefais yno am funud i'w gwylio 'n mynd i lawr y llwybr, a gwenais wrth ganfod Ifan Jones yn llusgo wrth ochr fy nhad, fel petai ef, ac nid ei gydymaith, a deimlai'n llegach. Gwyddwn yn fy nghalon mai dyma'r tro olaf y gwelid fy nhad yn y chwarel, a syllais dros y Neidr i gyfeiriad y ffordd y gwelswn F'ewythr Huw arni ar fy niwrnod cyntaf yn y gwaith. Do, aethai ugain mlynedd a mwy heibio er hynny, ond ni newidiasai'r blynyddoedd fawr ddim ar gadernid anferth y chwarel oddi tanaf. Rhoesant fwy o greithiau ar ei hwyneb, efallai, a dyfnhau'r archollion yn ei mynwes, ond arhosai hi o hyd mor ddigyffro a di-hid ag erioed. Trois yn ôl yn anniddig tua'r wal, gan gicio lwmp o garreg o'm blaen. Yr oedd Trefor Williams yn fy nisgwyl.
"Ond ydi'r hen Ifan Jones yn un da, fachgan?" meddai.
"Pam, Trefor?"
"'Roedd o'n casáu yr Hen Gyb, wel'di."
"Yr Hen Gyb? "
"Richard Morris sy'n cael 'i gladdu heddiw. A dyma fo â digon o wynab i ddweud 'i fod o'n mynd i'r cynhebrwng! Be' ddeudith o nesa', tybad?"
