Pan gyrhaeddais adref y noson honno, aethai fy nhad i'w wely, ac ysgydwai fy mam ei phen yn drist.
"Prin yr oedd gynno fo ddigon o ynni i fynd i fyny i'r llofft pan ddaeth o adra, John. Be' ddwed y doctor pan glyw o?"
Darfu wedyn ddyheu fy nhad am ddychwelyd i'r chwarel. Tynnodd ffon, a fuasai gan F'ewythr Huw, i lawr oddi ar ei bach yn y lobi wrth ddrws y ffrynt, a bodlonodd ar ei chymorth hi i grwydro hyd y pentref at y Bont Lwyd neu at yr orsaf. Unwaith yn unig y mentrodd cyn belled â gwaelod y Neidr i'm cyfarfod i ac Ifan Môn o'r gwaith. Buan y gwelodd na allai gydgerdded â ni heb inni lusgo'n araf hyd y ffordd, a gwyddai fod arnom eisiau ein swperchwarel. I ben yr ystryd y deuai wedyn i'm cyfarfod, gan holi'n awchus am y bonc a'r twll a pha hwyl a oedd ar hwn-a-hwn. Yna, collais ef o ben yr ystryd.
"'Welaist ti mo dy dad ar y ffordd?" gofynnodd fy mam imi pan gyrhaeddais y tŷ un noson.
"Naddo, wir, ddim golwg ohono fo."
"I fyny'r pentra yr aeth o hefyd. 'Roeddwn i'n meddwl 'i fod o'n mynd i'th gwarfod di."
'Fallai 'i fod o wedi troi i mewn i Siop Preis ne' rywla."
'Fallai, wir, John."
Dychwelodd cyn bo hir, yn bur lluddedig, gan ddweud iddo fynd i lawr at y llyn am dro. Ond yr oedd rhyw olwg go euog arno, ac ni wyddai fy mam na minnau paham — nes i Ifan Jones daflu goleuni ar y pwnc ymhen rhai dyddiau.
Yr oeddym newydd adael y Neidr ar ein ffordd adref un gyda'r nos pan droes Ifan Môn ataf.
"John."
" Ia, Ifan Jones?"
"Paid â throi dy ben. Edrych di'n syth o'th flaen."
"Reit. Ond pam?"
"'Wyddost ti pwy sy'n cuddio yn y coed 'na wrth yr afon?"
"Na wn i. Pwy?"
"Dy dad, fachgan. Na, paid â throi dy ben."
"Be' mae o'n wneud yn y coed 'na, tybad?"
"Ein gwylio ni a'r dynion eraill yn dŵad adra o'r gwaith. Yn yr hen chwaral 'na y mae 'i galon o o hyd, wel'di."
