"Nac oes, ond . . ."
Clywais stori'r prynhawn Sadwrn hwnnw droeon gan fy mam. Aethai hi a'm tad am dro drwy'r caeau, a phan ddychwelodd y ddau, dyna lle'r oedd fy nhaid a'm nain yn synfyfyrio wrth y tân.
"'Rydan ni wedi bod yn meddwl . . ." meddai fy nhaid o'r diwedd.
"Ydan," meddai fy nain.
". . . be' rown ni i chi yn anrheg wrth briodi."
Bu tawelwch, a'm taid yn syllu'n drist a breuddwydiol drwy ffenestr y tyddyn. Yna troes ei lygaid at yr hen dresel, ac edrychodd fy nain yn hir i'r un cyfeiriad. Haerai fy mam, pan adroddai'r stori, mai'r foment honno y gwawr- iodd ar eu meddwl y syniad o'r dresel fel anrheg. Gwenodd fy nain arno, gan nodio'i phen.
"Meddwl yr oeddan ni . . ."
"Am y dresal, " meddai fy nain.
"'Rargian fawr, 'chewch chi ddim rhoi honna inni!" meddai fy mam.
"Mi fydd yn dda inni gael 'i lle hi," oedd dadl fy nain. "Mae hi'n rhy fawr i'r gegin yma, ac mi fydd gynnoch chi ddigon o le iddi."
"Mae Wil Prisiart yn mynd i'r Borth hefo'i drol bob dydd Llun, " meddai fy nhaid, "ac mi geiff o fynd â hi. Mi a' i hefo fo i weld 'i bod hi'n cael 'i rhoi'n saff ar y cwch. Mae Wil yn 'nabod y rhai sy'n cario yr ochor arall i'r Fenai, ac mae o'n siŵr o fedru trefnu hefo nhw."
Ofer fu dadlau eiddgar fy nhad a'm mam, ac ymhen wythnos, cyrhaeddodd y dresel Lanarfon yn ddiogel yn nhrol rhyw ddyn o Fangor. Mynnodd fy nhaid dalu costau'r cludo, ac ymhen pythefnos, pan aeth adref wedyn, y darganfu fy nhad fod y ddau fochyn wedi eu gwerthu. Cafodd yntau a'm Hewythr eu ffordd, yn ddistaw bach, trwy brynu dau i gymryd eu lle.
Rhaid imi ddweud stori'r hen dresel wrth Meri Ifans ac wrth Ella — ond y mae'n bur debyg iddynt ei chael o'r blaen gan fy mam. Dyma Meri Ifans yn dod yn ei hôl — i gymryd gofal o agoriad y tŷ, y mae'n debyg.
* * * * * * *
