Tudalen:O Law i Law.pdf/65

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

lawer am hyn; priodasai bellach a throi'n gapelwr ac yn ddirwestwr selog.

Yr oedd dau arall ymhlith ffyddloniaid y Bont Lwyd pan oeddwn yno weithiau wrth gadair F'ewythr Huw — William Williams, y tunman, ac Ellis Ifans, Tyddyn Llus. Dyn tal, tenau, oedd William Williams, yn sôn byth a hefyd am ei ieir, yr hobi y troes ati pan roes y gorau i'w waith fel tunman yr ardal. Y mae'n amlwg mai hobi oedd hi, oherwydd ni werthai wy i neb, dim ond eu rhoi bob tro. Os clywai fod rhywun yn cwyno, trawai hanner dwsin o wyau mewn cwd papur a gofyn i rywun a ddigwyddai fynd heibio eu gadael yn nhŷ'r sâl. Nid âi â hwy ei hun rhag i bobl y tŷ "fynd i lolian diolch "amdanynt. Gŵr gweddw, di-blant, yn cadw tŷ ac yn golchi a phopeth iddo'i hun oedd William Williams; ond am fod ganddo enwau ar bob un o'r ieir, euthum i gredu, ar y cychwyn wrth y Bont Lwyd, fod ei deulu 'n un mawr iawn. Soniai am "Nansi" a "Hannah" a "Margiad" a "Nelson," a synnwn braidd wrth glywed fy mam yn tosturio trosto am ei fod mor unig. Ceiliog un-llygad, gyda llaw, oedd "Nelson," a mawr oedd tristwch yr hen frawd pan fu farw'n sydyn ar ôl blynyddoedd o glochdar llon bob bore.

Yr oedd William Williams yn ddyn crefyddol iawn, yn hyddysg yn ei Feibl ac yn hoff o draethu ar bynciau ysgrythurol. Gan ei fod yn byw yn agos i gapel y Methodistiaid, yn ei dŷ ef y cedwid yr agoriad, ac ef a ofalai am agor a chloi'r adeilad. Dysgai ddosbarth yn yr Ysgol Sul hefyd, dosbarth o fechgyn y câi gryn drafferth i'w cadw mewn trefn. Cymerai'r hogiau fantais ar ei ddiddordeb mewn ieir, a melysach iddynt oedd ei gael i sôn am "Nansi" a "Margiad" nag am chwegr Pedr neu wraig Peilat. Geiriadur Charles oedd ei awdurdod ef ar bopeth, a rhoddai ben ar bob dadl ysgrythurol wrth y Bont â'r geiriau, "Wel, mae Charles yn dweud . . ." A phlygai pawb i farn Charles—pawb ond Rhisiart Owen. Nid oedd wahaniaeth ganddo ef "'tae 'na ddeg Charles yn dweud yr un peth," ac âi'n gynnen rhwng y ddau yn bur aml. A phan droai William Williams ei gefn, awgrymai Rhisiart Owen y gwnâi fyd o les iddo fo a'i Charles ymgydnabod â'r "llyfra'".

Os Rhisiart Owen oedd 'enaid' y cwmni, Ellis Ifans