SWN Y GWYNT SY'N CHWYTHU
Heddiw
Daeth awel fain fel nodwydd syring,
Oer, fel ether-meth ar groen,
i chwibanu am y berth â mi.
Am eiliad, fe deimlais grepach yn f'ego,
fel crepach llwydrew ar fysedd plentyn
wrth ddringo sticlau'r Dildre a'r Derlwyn i'r ysgol;
dim ond am eiliad, ac yna ailgerddodd y gwaed,
gan wneud dolur llosg fel ar ôl crepach ar fysedd,
neu ether-meth ar groen wedi'r ias gynta'.
'Ddaeth hi ddim drwy'r berth.
er imi gael adnabod ei sŵn sy'n chwythu,
a theimlo ar f'wyneb.
lygredd anadl mynwentydd.
Ond y mae'r berth yn dew yn y bôn, ac yn uchel,
a'i chysgod yn saff na ddaw drwyddi ddim,
—dim byd namyn sŵn y gwynt sy'n chwythu.
★ ★ ★
Hy!
Ti sy wedi bostio erioed
nad oes arnat ti ddim ofn marw,
Ond dy fod ti yn ofni gorfod diodde' poen.
'Chest ti ddim erioed gyfle
i ofni na marw na diodde' poen,
—ddim erioed, gan gysgod y berth sy amdanat.
Do, do 'rwyt ti, fel pawb yn d'oedran di,
wedi gweld pobl mewn poen,
a gweld pobl yn marw—pobl eraill—
heb i'r gwynt sy'n chwythu dy gyrraedd di'n is nag wyneb y croen,
heb i ddim byd o gwbl ddigwydd y tu mewn i'r peth wyt ti.
I ti, peth iddyn' nhw, y lleill,
Yw diodde' poen a marwolaeth,
Yw pob bwlch argyhoeddiad, yn wir,
yn gywir fel actio mewn drama.
'Wyt ti'n cofio dod 'nôl yn nhrap Tre-wern
o angladd mam? Ti'n cael bod ar y set flaen gydag Ifan
a phawb yn tosturio wrthyt,—yn arwr bach, balch.
