Tudalen:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf/16

Bydd di'n onest, 'nawr;
nid pawb sy'n mentro marchogaeth y gwynt,
y gwynt sy'n chwythu lle y mynno.
  ★   ★   ★
Mi est ti i lawr i Donypandy i'r Streic a'r Streic Fawr,
i'r carnifal jazz. a 'football' y streicwyr a'r plismyn,
at y ceginau cawl a'r coblera,
y ffeiriau sborion i Lazarus gornwydlyd,
gan helpu i ysgubo'r briwsion sbâr o'r bordydd i'r cŵn tan y byrddau,
gan arllwys cardodau fel rwbel ar y tipiau
neu hau basic-slag ar erddi 'allotment' o ludw
i dwyllo'r pridd hesb i ffrwythlonder sunthetig.
Yno roedd y perthi wedi syrthio a'r bylchau yn gegrwth
a'r strydoedd culion fel twndis i arllwys
y corwynt, yn chwythwm ar chwythwm,
i chwipio'r corneli a chodi pennau'r tai
a chwyrlio dynionach fel bagiau-'chips' gweigion
o bared i bost, o gwter i gwter;
y glaw-tyrfau a'r cenllysg yn tagu pob gratin
gan rwygo'r palmentydd a llifo drwy'r tai,
a lloncian fel rhoch angau'n y seleri diffenest;
a newyn fel brws-câns yn ysgubo trwy'r aelwydydd.
o'r ffrynt i'r bac a thros risiau'r ardd serth,
i lawr i'r lôn-gefn at lifogydd yr afon,—
y broc ar y dŵr du sy'n arllwys o'r cwm,
i'w gleisio a'i chwydu ar geulannau'r gwastadedd
yn sbwriel ar ddifancoll i bydru.
A dyna lle'r oeddit ti fel Caniwt ar y traeth,
neu fel Atlas mewn pwll glo
â'th ysgwydd tan y creigiau'n gwrthsefyll cwymp,
neu a'th freichiau ar led rhwng y dibyn a'r môr
yn gweiddi 'Hai! Hai!'
ar lwybr moch lloerig Gadara.
O do, fe heriaist ti ddannedd y corwynt
a dringo i flaen y pren a blygai i'w hanner
gan ysgytiadau'r tymhestloedd oni bu raid iti
suddo 'd'ewinedd i'r rhisgl a chau dy lygaid.
rhag meddwi dan ymchwydd dy hwylbren.
Cofia di,
'doedd dim raid iti, mwy na'r rhelyw o'th gymheiriaid,
ysgrechain dy berfedd i maes ar focs sebon