Tudalen:Sŵn y Gwynt Sy'n Chwythu.pdf/19

a'i brynu e' fel y lleill â rhubanau."
'R oeddit tithau wrth dy fodd yn pryfocio'r corwyntoedd
gan ddanglo'n gellweirus i ddifyrru'r rabl geg-agored.
Dy rofio â rhaw-dywod a bwced glan-y-môr
yn yr ardd, gan sinachad y confolfiwlws
—cancr Seisnigrwydd sy'n cordeddu trwy Gymru—
'doedd hynny'n ddim byd ond siawns i glustfeinio am y clawdd
ar y fforddolion didaro mor fwyn yn dy alw di'n wirion;
ond 'chlywaist ti mo'u geiriau nhw wedi iddyn' nhw droi ymaith,
—mae'r Cymry'n rhy fonheddig i ddweud y gwir yn dy wyneb,—
"y ffŵl dwl, y lobyn, yr idiot" medden' nhw,
"mwy na all e' wneud fydd cadw un gwely yn lân
rhag y confolfiwlws,—fe dry ei aelwyd e'n Saesneg yn ei thro
fel ein haelwydydd ni i gyd pan ddaw'r plant i oed ysgol."
Ac felly y bydai hi, debyg iawn,
onibai ddyfod yr Ysgol Gymraeg i gynnal dy aelwyd yn dy le,
Mae rhuad y dymestl yn y pellter yn fiwsig
i'th glustiau pan fo'i sŵn hi yn chwythu.
Ond pwy ar ei thymp ŵyr ei thw, meddit ti.
Wel, nid ti, er dy fost a'th bitïo celwyddog a ffals . . . .
ond y mae yna un peth arall i'w ateb.
  ★   ★   ★
Oes, fe ddichon,
ond 'dwyt tithau a'th dafod papur-swnd,
rhasb dy feirniadu a ffeil dy anymddiried,
ond yn rhychio a sgraffinio sglein y polish ar gelfi gwirionedd.
"Atolwg, pa beth yw gwirionedd?"
O wynt y gwirionedd, tyrd yn dy rwysg a'th rym
i chwythu â'th ysbryd lle mynni
yw'r ateb i Beilat ac i tithau.
Mor debyg i stori atodiad
Ioan Efengylydd am Bedr
yn mynd i bysgota liw nos.
wedi blino ar addewid y Deyrnas na ddôi,
a'r Brenin tan gabl y tu allan i'r ddinas.
'Roedd pob troed tan ffenestr yr Oruwch-ystafell
yn dramp milwyr Rhufain, neu sŵn slei-bach
ysbiwyr yr Archoffeiriad, i'w gael yntau i'r ddalfa.
Er mor rhiniol y tair blynedd yn y cwmni rhyfeddol,
nes dyheu cael pabellu gyda'r Gweddnewid llachar;
eto mor anghyfrifol ym mlynyddoedd cyfrifoldeb, ac yn oedran gŵr
fai codi tŷ ar chimera awr iasber llencyndod.