Tudalen:Teithiau a Helyntion Meurig Ebrill.pdf/42

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon
Wikipedia logo Mae erthygl am y pwnc:
Gwylliaid Cochion Mawddwy
ar Wicipedia

AWDL Y BARWN OWEN A GWYLLIAID COCHION MAWDDWY.

Anfonwyd yr Awdl fer hon i gystadleuaeth yr Eisteddfod a gynhaliwyd yn Dinas Mawddwy, Awst yr 2fed, 1855, dan ffug enw (Ieuan Du'r Bilwg), a'r feirniadaeth arni oedd yn debyg hyn, os wyf yn cofio yn dda: "Ieuan Da'r Bilwg, Awdl fer gampus o ran barddoniaeth, ond ei bod yn rhy fer mewn cyferbyniad i'r lleill a ddaethant i law; ac hefyd mae yr bur dafod-ddrwg, yn galw'r gwylliaid yn rhai llenog a ac yn a chweiniog ac yn ddiawliaid. Gwir i'r awdwr arfer y geiriau yma, ac nid am eu galw yn ol ychwaith, oblegyd ei fod yn tybio yn gryf, eu fod yn arfer llechu mewn tyllau ac ogofeydd yn y coedwigoedd. nad allai eu crwyn na'u dillad fod yn lân iawn; ac hefyd am eu gweithredoedd gellir dweyd yn ddibetrus eu bod yn ddieflig a bwystfilaidd i'r eithaf. Am fyrdra yr Awdl, bydded hysbys i bawb a ewyllysio wybod, mai tri diwrnod a gafodd yr awdwr i'w chyfansoddi, gan fod yr amser wedi rhedeg bron i'r pen cyn iddo feddwl cyfansoddi dim ar y testyn. Llyma hi fei ei danfonwyd i law y beirniad, heb un nod nac acen i drwsio dim ar y farddoniaeth.]

Deffro: fawen gymen gu,
I fad rwyddaidd fydryddu;
Esgyn a threiddia'n wisgi
Hyd eatrych i freinwych fri.
Dyrcha, cwblha dy orchwyl
Yn gerddgar, mewn hawddgar hwyl;
Na âd mewn modd niweidiol,
Yr un lythyren ar ol;
Olrheinia, rhestra'r awr hon,
Y cuchiawg Wylliaid Cochion;
A'r g'lanasdr mawr gelynol
A wnaent dri chan-mlwydd yn ol.

Mae'r hanes hwn mor hynod,—e gredir,
Nes gwrido mewn syndod;
Drwy holl Gymru, na bu'n bod
Y fath afrwydd faith ddifrod.