yddol. Modd bynag, ni a ddifynwn ychydig o hono, er amlygu yn benaf dymher ei feddwl:
"Medi 24, 1805. Yr wyf yn hyderu y gallaf, oddiar brofiad, alw yr Arglwydd yn Jehofah-Jireh, canys efe a ddarparodd yn rhyfedd i'w was gwael heddyw, ar ol ofni ei fod wedi fy rhoddi i fynu. Eangodd arnaf o'i ras. Gwelais bethau rhyfedd allan o'i air yn Luc xiv. 23. O! am gymhorth i beidio tristhau ei Yspryd anwyl, ac i rodio yn isel ger ei fron.
"Tachwedd 12. Bu Cyfarfod Misol y sir yn nghyd heddyw yma. Pregethodd y brawd Evan Harries ar Heb. i. 3. Ac yma y cefais y newydd syn, annysgwyliadwy, am farwolaeth Gwelaf mai yn nghanol ein bywyd yr ydym mewn angau, a tharawyd fi a'r gair yn Matt. xxiv. 44. Ymdrechais lefaru ychydig oddiwrtho y dydd canlynol yn ei hangladd. Y nos hon, sef y 13eg, a fu yn werthfawr; i'r Arglwydd y bo'r clod. Llyncwyd fy myfyrdod i'w gyfraith ef; teimlais ei achos yn nes ataf na dim arall, a hiraethais na allaswn wneuthur mwy gydag ef yn y byd. I'r dyben hwn adnabum orsedd gras yn werthfawr.
"24. Oedd Sabbath yn wir i'm henaid. O! am enaid i fendithio yr Arglwydd am ei diriondeb y dydd hwn i mi waeledd, yn mysg fy mhobl fy hun; y boreu, ar Job xi. 20; yr hwyr, ar 1 Cor. x. 4. Byth ni anghofiaf yn llwyr y Sabbath hwn, canys efe a gwblhaodd ei air daionus a'i was gwael; ond deallais nad ydwyf un amser mewn mwy o berygl na phan y byddo yr Arglwydd yn gweled yn dda egluro ei hun i'm henaid. O! gwna i mi wylio.
"Rhagfyr 11. Cyfarfu Cymdeithas Fisol y sir heddyw yn Nhyddewi. Pregethodd Mr. Evan Harris, a Mr. Jones, Llangan; y cyntaf oddiar Dat. vi. 2, a'r ail oddiar Phil. iii. 10. Cafwyd achos o newydd i hyderu fod yr Arglwydd heb ein gadael, a bod ei wyneb ar y gwaith dirgel a chyhoedd.
"Ionawr 1, 1806. Dechreuais flwyddyn newydd heddyw. Cyfarfum â'r Loyal Briton Society heddyw. Llawer fu tywydd fy meddwl wedi fy ngalw at y gorchwyl presenol, ac ar ol llawer o wibio yma a thraw, sefydlodd fy meddwl ar y rhan hyny o Air Duw, Luc ii. 14: 'Ac ar y ddaear tangnefedd.' Yr ydwyf yn hyderu i'r Arglwydd fy nghynorthwyo. Gwelais ei fod yn arwain y deillion ar hyd ffordd nid adnabuant. Yr ydwyf yn cofio llawero dywydd fy meddwl o herwydd addaw yn rhy fyrbwyll myned i S., heb osod yr achos gerbron yr Arglwydd. O! na byddai hyn yn rhybudd i mi rhag law. Llawer a gynhyrfodd balchder fy nghalon ar yr achos hyn, ond gwelodd yr Arglwydd yn dda fy narostwng, maddeu i mi, a llewyrchu ei wyneb i ryw raddau ar fy meddwl. Dyma Dduw rhyfedd! Aethum i S. a A.; yma y mae hi eto yn hyd yma y cynorthwyodd yr Arglwydd fi.' Clod iddo!
"Mawrth 19. Dyma ddiwrnod ein cyfarfod gweddi. Och! mor ammbarod ac anaddas ydwyf i'r gwaith mawr o geisio dynesu at Dduw. Ceisiais feddwl heno, cyn dechreu ein cyfarfod, mai yn moddion gras y mae yr Arglwydd yn adferu ac yn adnewyddu ei bobl. Crynhodd yn nghyd lawer o bobl, tuhwnt i a welais er ys dyddiau lawer. Diolch i Dduw am hyn. Cynorthwywyd y brodyr yn y gwaith yn gyhoeddus i fyned trwyddo yn hardd. Yn ddirgel, fe ymddiddanodd amryw o honom rywbeth am ein tywydd. Cafwyd gradd o gymhorth i ymddiddan â dwy chwaer, ac ar ddiwedd y cyfarfod canwyd yr emyn. hono:
'Dechreu canu, dechreu canmol.'
Yn y rhan hon o'r gwaith gwawriodd arnom mewn modd anarferol; aeth rhwymau llawer yn rhyddion, ac ymadawsom, er ei bod yn awr ddiweddar o'r nos, mewn tangnefedd ac yn siriol. Diolch i'n Duw."
Nis gallwn ddifynu ychwaneg, ond gwasanaetha hyn i brofi fod Mr. Richard, hyd yn nod pan yn ddyn ieuanc pedair-ar-hugain oed, yn ŵr o sylw manwl, barn. addfed, yn llwyr gysygredig i'r efengyl, ac yn cadw gwyliadwriaeth feunyddiol ar ei yspryd. Byddai yn dda genym pe buasai wedi cofnodi mwy o ffeithiau; byddai hanes Cyfarfod Misol Sir Benfro, yn adeg dechreu gweinidogaeth y ddau Richard, pan oedd Mr. Jones, Llangan, ac Evan Harries, yn brif golofnau, yn werthfawrusach na'r aur colladwy. Ond rhaid i ni ymfoddloni ar ydym wedi gael. Rhwng y linellau gallwn ddarllen ei bod yn adeg lwyddianus ar grefydd; fod arddeliad amlwg ar y Cyfarfod Misol, y ceid gwedd wyneb yr Arglwydd gyda'r pregethu, yn y cyfarfod gweddi, ac yn y seiat breifat. Dywedir wrthym y byddai rhwymau llawer yn myned yn rhyddion weithiau, ac awgrymir y byddai y saint yn tori allan mewn gorfoledd ac mewn cân, nes methu ymwahanu hyd awr ddiweddar o'r nos.
