Yn Llefaru Eto/Lewis Edwards Fel Pregethwr (2)

Yn Llefaru Eto

gan Anhysbys

Lewis Edwards Pregeth—Profi a Dal, I Thes. v. 31 →

FEL PREGETHWR

GAN Y DIWEDDAR BARCH. HUGH JONES (HUW MYFYR).

Canys ni fernais i mi wybod dim yn eich mysg, ond Iesu Grist, a hwnw wedi ei groeshoelio."

𝕸ELUS gofion sydd am dano
Gyda'i sancteiddiolaf waith,
Nid ar faes Cymanfa 'n unig,
Nac mewn capel eang chwaith;
Digon mawr oedd DOCTOR EDWARDS
I ymweled yn ei dro
Ag addoldy bychan llwydaidd
Yn y gul fynyddig fro.

Athrawiaethwr efengylaidd
Uwchlaw pobpeth oedd efe,
Ac i'r Iesu croeshoeliedig
Rhoddai'r arbenicaf le;
Galwai 'n daer ar bawb i gredu
Heb ymaros i wellhau;-
Credu cyn cael calon newydd,
Credu cyn edifarhau.

Person Crist a'r Ymgnawdoliad,
Iawn a lwyr foddlonai'r nef,
Swyddau Crist, a gwaith yr Ysbryd,
Oedd ei hoffus bynciau ef:
Minau geisiaf ei ddarlunio
Yn rhyfeddu dwyfol loes;
Nid oedd dim at ddeffro 'i ysbryd
Haner ffordd i waed y Groes.

Tal, unionsyth, tywysogaidd,
Yr ymddengys yn ein gwydd :
Gwyn ei wallt fel ei gymeriad
Bellach er ys llawer blwydd;
Talcen uchel crwn sydd iddo,
Llygad byw, myfyriol, dwys:
Genau na thraffertha i agor
Ond i eiriau mawr eu pwys.

Mor ddirwysg ei ymddangosiad,
Eto mor barchedig fawr;
Grym ei bresenoldeb tawel
Bair i'r dorf wyleiddio i lawr:
Gyda dwys orchwyledd duwiol
Syll ar gyfrol hardd y Nef;
Cerub ar y drugareddfa
Welwn yma ynddo ef.

Dwys afaelgar y gweddia,
Eto gostyngedig iawn;
Prin yn wir os nad amddifad
O'r peth eilw 'r byd yn ddawn:
Ond mae ysbryd yn y weddi,
Ysbryd addoliadol byw;
Na, nid dyma 'r gwr i chwareu
Aden dawn wrth Orsedd Duw.

Hyglyw y darllena 'i destyn,
Cyfran o efengyl fras;
Lle manteisiol i ddadlenu
Anchwiliadwy olud gras:
Cloddia 'n araf i'r dyfnderoedd,
Heb un arwydd ymdrech braidd;
Dacw'r adnod fawr gyfoethog
Yn agored hyd ei chraidd.

Nid afradlawn ymadroddwr
Heddyw glywn, ond geiriwr prin:
A phob sylw megys allwedd
Yn dadgloi dirgelwch in':

Sieryd mewn brawddegau byrion
Megys gwr yn cuddio 'i nerth;
Ond mae'r acen drom grynedig
I bob gair yn gwasgu gwerth.

Rhydd ger bron y gwirioneddau
Yn eu cyd-berthynas hardd :
Holl ganghenau 'r pwnc a safant
Yn mhriodol gyff eu tardd:
Preiffion, teg, a durol ydynt,
Mor gymhesur yn mhob rhan;
Dyma, medd pob un o honynt,
Fy nhragwyddol orphwys fan.

Iaith hedegog ni ddefnyddia,
Athronyddol dermau, 'r un;
Dengys i ni drefn y cymod
Yn ei symlaf wisg ei hun,
Heb gymhariaeth fechan ddifyr
Nac un areithyddol gais;
Ond mae bywyd yn ei eiriau,
Ac awdurdod yn ei lais.

Diysgogrwydd a gwyleidd-dra
Yn ei symudiadau gawn;
Myfyr dwys a pharchedigaeth
Glywir yn pereiddio 'i ddawn;
Traetha 'r hyn a wel ei lygad,
Heb lithrigrwydd pregeth wneyd;
Gwelwch fel mae 'r gwr yn craffu
Ar wirionedd wrth ei ddweyd.

Person dwyfol a ddarlunia,
Drosom yn gwaghau Ei Hun;
Holl briodoliaethau 'r Duwdod
"Mewn gwasanaeth" bob yr un;
"EFE yw'r Iawn," medd gyda phwyslais
Yn yr Ysgrythyrol iaith ;
'Holl adnoddau 'r natur ddwyfol
Daflodd i'w Gyfryngol waith."

Heddyw gwel rhai byr eu golwg
Ryfeddodau gras y nef;
Medr i ddwyn y pell yn agos
Yw ei ddawn arbenig ef;
O! mae'r ddaear yn dyrchafu,
Neu mae'r nef yn dod i lawr;
Yntau wedi saib addolgar
Lefa,—"Dyma i chwi beth mawr!"

Symlrwydd, grym, tiriondeb, urddas,
Dwys ddifrifwch, tawel hedd,
Gyd-ymdoddant yn fawredig
Lewyrch dwyfol ar ei wedd:
Cryndod sanctaidd ei leferydd
Sydd yn graddol ymddyfnhau;
Ebychiadol bwysleisiadau
Nerthol sydd yn amlhau.

Ymehanga 'r weledigaeth
I'r cyfriniol, gor-ddwfn, pell;
Palla clir ganfyddiad rheswm,
Ffydd a gaiff weithrediad gwell;
Mae 'n dynesu feddwl aruthr,
Fel y gwthia 'r môr ei dòn,
Ag sydd i ddoethineb ddynol
Yn anghyfdyb feiddgar bron.

Darfu 'r gofal am gysoni
Aeth y cawr o'i rwymau 'n rhydd;
Ni chaiff deddfau mân Rhesymeg,
Mwyach lyffetheirio Ffydd;
Dyna'r floedd ysgubol ddyfn-groch,
Ar ei hol daw un drachefn ;
Dyfnder ysbryd mawr sy'n galw
Ar ddyfnderoedd gras y drefn.

"Haeddiant dwyfol! Iawn anfeidrol !
Arglwydd pawb mewn agwedd gwas!
Rhyfedd gariad! Rhyfedd ras!

Cred, bechadur, cred yn unig,
Syrth yr ofnau dan dy draed;
Tyr'd at Iesu fel yr wyt ti
Am dangnefedd yn ei waed."

O! 'r awdurdod a'r tynerwch
Yn ei eiriau symlaf sydd!
Anghrediniaeth gyll ei anadl
Yn ngafaelion cryfion ffydd;
Nerthoedd mawrion o'r uchelder,—
Gras yr Ysbryd yn yr Iawn
Sigla'r carchar hyd ei seiliau
Ac a dry 'n ollyngdod llawn.

Tân a liwia ei wynebpryd,
Ymestyna 'r fraich yn hir;
Ysbryd sydd ag iaith yn ymladd
Am agorfa lydan glir;
Gwyliadwriaeth lem ei natur,
Syrth am dro yn wysg ei chefn;
Clywch y floedd,—"Rhad ras for ever!
Cedwir finau yn y drefn !"

Hen bregethwr anghymharol,
Daeth i ben ei ddiwrnod gwaith;
Wedi seinio 'r udgorn arian
Dros driugain mlynedd maith:
Ond mae rhai o'i nodau'n aros,
Megys adsain yn y gwynt,
Ag sy 'n deffro cof hiraethus
Am yr hen oedfaon gynt.

Nodiadau