Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun/Rhagair

← Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun

Bywyd Ieuan Gwynedd Ganddo Ef Ei Hun gan Ieuan Gwynedd

Ardal Mebyd

RHAGAIR.

Nid oes odid fywyd, yn holl hanes bechgyn ieuainc Cymru, mor llawn o wersi ì wyr ieuainc yr oes hon â bywyd Ieuan Gwynedd. Yn ei egni dros Dduw a Chymru, trwy dlodi ac afiechyd a hiraeth a dioddef, y mae yn fywyd na ddylai'r Cymry byth anghofio am dano. Ei roi yn fyw o flaen yr oes hon, ar gyfer canrif newydd, yw amcan y pigion hyn o eiriau Ieuan ei hun. Rhodder pob parch i gof ei fywgraffydd ffyddlon,—Robert Oliver Rees o Ddolgellau,— yr hwn a roddodd i Ieuan anfarwoldeb ym meddwl Cymru trwy eì ddarluniadau manwl o'i fywyd a'i waith.

Ganwyd Evan Jones (Ieuan Gwynedd), ym Mryn Tynoriad, ar ochr y Garneddwen, Meirion, Medi 5, 1820. Yn y Ty Croes, chydig yn is i lawr i gyfeiriad Dolgellau, y treuliodd ei febyd. Yn 1837 trodd oddicartref i gadw ysgol; dechreuodd bregethu yn 1838. O'r ysgol ym Marton aeth i Goleg Aberhonddu. Ym Mehefin 1845 ymsefydlodd yn Nhredegar. Priododd Catherine Sankey, o sir Amwythig, tra yno; bu farw ei wraig a'i blentyn. Diflannodd ei iechyd, gadawodd ei eglwys, ymroddodd i lenyddiaeth. Gloewodd ei ffurfafen ychydig drachefn; bu yn golygu papyr yn Llundain; ymbriododd â Rachel Lewis, o Dredwstan. Ond collodd ei iechyd eto, a daeth i Forgannwg yn ol. Bu farw ei fam yn 1849. Bu yntau farw fore Chwefrol 23, 1852, yn 31 oed, a chladdwyd ef ym mynwent y Groes Wen.

Carodd Gymru â chariad angerddol,—y mae ei weithiau, ei GYMRAES, a'i ADOLYGYDD eto gennym. Arhosed ei ysbryd yn gwmni i fechgyn Cymru tra'r dŵr yn rhedeg rhwng ei mynyddoedd.

BRYN TYNORIAD.