Caniadau Barlwydon Llyfr 1/Tanchwa Cilfynydd

Caniadau Barlwydon Llyfr 1

gan Robert John Davies (Barlwydon)

TANCHWA CILFYNYDD.

CILFYNYDD—clywaf anadl
Alaeth a loes, nid oes dadl,
Draw o'r fro, daeth difrod erch
Yn lle hoen dros y llanerch.

Ardal dawel—hyfrydle y diwyd—oedd,
Bro llwyddiant diadfyd
Ond heddyw'n lle dedwyddyd
Galar—gân glywir i gyd.

Pybyr ei glowyr glewion—anturiant
I oror peryglon;
A hwyliant a llon galon
I'r dyfnder, heb bryder bron.

Bob egwyl, i'w hanwylion—drwy 'u llafur,
Draw llifai cysuron;
Lloniant a byrddau llawnion
Ydoedd ar aelwydydd hon.

Ond arnynt y doi un diwrnod—nodawl
Ac ofnadwy ddyrnod,—
Dirybudd, diarwybod
Ochain dwys,—mae'r Danchwa'n dod!

Taro gwyr dewr trwy y gwaith—wnai hono
A'i hanadl ar unwaith,
Och yr ing, galar a chraith—leinw'r bau
Athrist wynebau, a thrwst anobaith!

Tra gweithwyr trwy y gwythi,—yn y dwfn
Gyda'u heirf yn tori,
Mae'n dod dychryndod a chri—
Tery anadl trueni.

Tyn pawb at enau y pwll,
Ond diobaith yw'r dûbwll

I dorf fawr—darfu eu hedd
Yn mor alaeth marwoledd.

Mewn gofid wyla mamau—yn eu plith
Wyla plant am dadau;
Tros y tir, mae sŵn tristhau—i'w glywed;
O! dduaf dynged yn ngwyddfod angau.

Y Danchwa darfa dorfoedd,—cynnud ing,
Cenad angau ydoedd;
A thon adfyd enbyd oedd
Olchai drwy'r holl amgylchoedd.

Heddyw'n weddwol ddinodded—yn llaw ing
Y mae llu i'w gweled;
Ac wylant ar awr galed,
Brwd ddagrau hyd ruddiau rêd.

Ar aelwydydd marwol adwyth—ddygodd
I egin y tylwyth;
Angau lle bu manau mêl,
A dwsmel a byd esmwyth.

Calon gwlad mewn teimlad dyr,—
Ei llogell a'i llaw egyr;
Dyngarwch ar d'wllwch du
A'i law addfwyn fyn leddfu
Loesion, ac ingol eisiau;
Och, ing! pwy all iachau
Archollion dyfnion y dydd—
Clwyfau enaid Cilfynydd?

Cofir flynyddau hirion—y mawr rwyg
Yn mro'r glowyr dewrion,
Galanastra'r Danchwa'n dòn
Gauai byth ddrws gobeithion.

Nodiadau