Catiau Cwta/Cymru Heddiw

Catiau Cwta

gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)

CYMRU HEDDIW

i

Y TŶ

Dyddiau'r wythnos a dy' Sul
Byw mewn stafell glôs a chul
Yn y cefn,
Dyna'r drefn.

Rŵm y ffrynt dan glo fynycha',
A phictwrau, nid o'r gwycha'
Ar y wal,
Da'-cu, mam-gu, a Nanti Sal.

Beibl a bwrdd dan drwch,
O barchus lwch.

Gan fod drws y rŵm ynghau,
Ni bydd symud un o'r ddau
Ond y diwrnod du
Pan fo angladd yn y tŷ.

ii

BWYD

Tê bedair gwaith y dydd,
Ac weithiau fwy,
Tebot a phentan heddiw sydd
Yn eilun ac yn allor iddynt hwy,
Y Cymry tila, gobaith Cymru Fydd.

iii

GWISG

Brethyn du'r ddafad, haf a gaeaf gynt,
A wisgent drwy y gwres a'r glaw a'r gwynt.

Heddiw ymddengys im
Fod Cymry (o'r ddau ryw)
Bellach yn byw
Heb wisgo ond y nesa peth i ddim.

Mae rhywbeth yn eu bost,
Fod hyn yn arbed cost.

iv

ADDYSG

Dysgir y plant drwy Gymru i anwylo
Yr heniaith beunydd beunos nes ei sbwylo,
Hyderwn na bydd farw o dan eu dwylo.

Y PULPUD

Dilyna'r hoelion wyth y manach hoelion.
Cyn hir i dincian, yn ôl pob argoelion,
I ddim ond seddau gwag a muriau moelion.

vi

MWYNIANT

Car modur (yngháu)
Ar ben y mynydd
(Rhaid caniatáu
Bod ein byd ar gynnydd.)

Pedwar yn prysur
Lenwi'r car â mwg
(Mae baco'n gysur
Heb wneud fawr drwg).

Miwsig jazz band
O Lunden bell,
Onid yw'n grand?
Amhosib' gwell!

Y grug ar bob llaw
Yn llawn flodeuo,
Y mêl o draw
Yn arogleuo.

A'r bannau rhyddion
Yn grŷn dan ias
Cân ehedyddion
O'r wybren las.

Car modur (yngháu)
Ar ben y mynydd,
A raid caniatáu
Bod ein byd ar gynnydd?

vii

UN O RIANEDD HEDDIW

Mae ceirios ar ei gwefus rudd
Pan dderfydd tymor ffrwythau,
A rhôs o newydd dwf bob dydd
Sy' ar ei dwyfoch hwythau,
A gwyn y lili deg a'i swyn
O siop y drygist ar ei thrwyn.

PROFIAD PRYDYDD HEDDIW

Mi geisiais nyddu pethau coeth,
Dwfn eu dysg er mwyn y doeth ;
Ond cefais mai rhy brin oedd rhain
I werthfawrogi pethau cain.

Wedyn i lawr o ris i ris
Er mwyn rhai o gynheddfau is,
(A gostwng tipyn ar y pris).

Dywedai rhywrai fod y wlad
Yn galw am bethau rhwydd a rhad
Ar lên i'r wlad ni welaf lwydd.
Bid gain, bid goeth, bid rad, bid rwydd.

ANFARWOL GOFFA DEWI DDYFRWR

(Heddiw)

Dydd Gŵyl Ddewi,
Dydd cadw stŵr,
Nid dydd i dewi
Nac yfed dŵr.

Diolchir i Olygyddion y "Western Mail" a "Baner ac Amserau Cymru" am ganiatad i argraffu rhai o'r darnau hyn.

Nodiadau