Ceiriog a Mynyddog/Mae John yn Mynd i Loeger

Ceiriog a Mynyddog

gan John Ceiriog Hughes (Ceiriog)

golygwyd gan John Morgan Edwards

MAE JOHN YN MYND I LOEGER

Mae John yn mynd i Loeger,
A bore fory'r a;
Mae gweddw fam y bachgen
Yn gwybod hynny 'n dda;
Wrth bacio 'i ddillad gwladaidd,
A'u plygu ar y bwrdd,
Y gist ymddengys iddi,
Fel arch ar fynd i ffwrdd.

Mae ef yn hel ei lyfrau,
I'r gist sydd ar y llawr;
Yn llon gan feddwl gweled
Gwychderau 'r trefydd mawr.
Nis gwêl e 'r deigryn distaw
Ar rudd y weddw drist;
Na 'r Beibl bychan newydd
A roddwyd yn y gist.

Rhoed iddo lawer anrheg
A thegan bychan cain,
Ysgrifell gan ei ewyth',
A chyllell gan ei nain:
Fe gymer ddarlun bychan
I gofio'i chwaer ddi-nam,
Fe gymer inc a phapur
I 'sgrifennu at ei fam.

"Rwy'n weddw, fel y gwyddost,
I'th dad sydd yn y ne',
Ond gelli benderfynu
Ddaw yma neb i'w le.
'Rwyf finnau'n gorfod teimlo
Yn wanach nag y bûm:
Tyrd adref, pan y gallot,
I edrych sut yr ym."

Yn fore, bore drannoeth,
Pan gysgai 'r holl rai bach;
Wrth erchwyn y gwelyau
Mae John yn canu 'n iach.
Carasai aros gartref,
Ond nid oedd dim i'w wneyd—
Fe gawsai aros hefyd,
Pe b'asai'n meiddio dweyd.

I gwrdd y trên boreuol,
Cyn toriad dydd yr a,—
"Ffarwel, fy mhlentyn anwyl,
O bydd yn fachgen da!
Y nef a'th amddiffynno,
Fy machgen gwyn a gwiw;
Paid byth anghofio 'th gartref,
Na 'th wlad, na 'th iaith, na' th Dduw."

Nodiadau