Ceiriog a Mynyddog/Y Dyn Bychan

Ceiriog a Mynyddog

gan John Ceiriog Hughes (Ceiriog)

golygwyd gan John Morgan Edwards

Y DYN BYCHAN.
("The Quiet Little Man.")

ROEDD dyn pur fychan, hynod fychan, bychan, bychan bach,
Yn eistedd gartref wrth y tân ar fynydd uchel iach:
'Doedd ganddo fawr o bethau'r byd,
Na gwychter i'w fwynhau,
Ond cadwai'r ddeuben bach ynghyd,
A gwariai swllt neu ddau.
'Roedd ganddo briod wenlan wiw,
A dwedai wrthi hi:
"Mae hyn yn ddigon, onid yw
I ddyn mor fach a fi."
A'r dyn pur fychan, bychan, bychan, hynod fychan hwn,
Fel hyn siaradai wrtho'i hun, a dyna fel y gwn;
Gall pobl dybio mod i'n dlawd,
Mewn helbul ar fy hynt;
Tra mewn gwirionedd nid oes dim
Yn pwyso ar fy ngwynt.
Ar hirnos gaeaf cwsg ni ddaw
At lawer gŵr o fri,
Tra'r cwsg melusaf yn dod at
Greadur bach fel fi.
Ac er mai bychan odiaeth wyf
I drin peryglus arf,
Ond torri barf dyn gonest wnaf
Bob tro 'rwy'n torri marf.
Ac wedi darfod diwrnod gwaith,
'Rwy'n brysio adre'r nos:
Ac wrth y drws fel dwyfol lamp,
Bydd gwên fy mhriod dlos.
Gwna hyn fy mwth yn balas clyd,
Ac er na choeliwch chwi,
Mae llawer teyrn wnai newid byd
Efo dyn mor fach a fi.

Ac mae i'm eneth fach lygatlas,
Ieuanc, iachus, dlos,
Sy'n mynnu chware ar fy nglîn
Pan elwyf adre'r nos:
Hi deifl deganau wrth fy nhraed,
Gan ganu trwy'r prydnawn,
Nes teimlaf rywbeth yn fy ngwaed
I'm gwneyd yn ddedwydd iawn.
Gall llawer feio hyn a'r llall,
A beio'n daear ni:
Mae'r byd fel mae yn ddigon da
I ddyn mor fach a fi.

Nodiadau